Spółka z o.o. wybudowała budynek mieszkalno-usługowy. Zgodnie z ustaloną w projekcie proporcją lokali mieszkalnych i użytkowych wykonawca fakturując wykonanie robót stosował ww. proporcję do naliczenia VAT. Na jej podstawie do części powierzchni mieszkalnej zastosował stawkę 7% VAT, a do części powierzchni użytkowej 22%.
Po wybudowaniu część lokali mieszkalnych przeznaczonych do sprzedaży została przekwalifikowana na lokale użytkowe.

Czy taka operacja pociąga za sobą konieczność korekty faktury wykonawcy robót? Proporcja powierzchni założona w projekcie była inna niż faktyczna po przekwalifikowaniu tych lokali na użytkowe. Jak postąpić z fakturami zaliczkowymi, które były wystawione na nabywcę lokalu również ze stawką 7%?
Wystawione przez wykonawcę robót faktury dotyczące wykonanych usług nie podlegają w tej sytuacji korekcie. Natomiast faktury zaliczkowe wystawione przez inwestora na poczet dostawy lokalu powinny być skorygowane zgodnie z aktualnym przeznaczeniem przedmiotowego lokalu.
W okresie sprzedaży usług budowlanych wykonawca dokonał opodatkowania usług zgodnie z aktualnym na owy czas stanem faktycznym. Proporcja udziału lokali mieszkalnych do całości budynku, która miała wpływ sposób opodatkowania usług wynikała z obowiązującego projektu. Wykonawca wybudował budynek w takim stanie, na jaki ten projekt wskazywał. Zmiana kwalifikacji, czy też przeznaczenia budynku po całkowitym zakończeniu prac budowlanych, dla podatkowych skutków dotyczących usługi wybudowania budynku nie ma w tej sytuacji żadnego znaczenia.

Inwestor natomiast, który opodatkował zaliczkę na poczet dostawy lokalu mieszkalnego, przekwalifikowanego następnie na lokal użytkowy wg stawki przynależnej dla lokalu mieszkalnego, powinien dokonać korekty faktury zaliczkowej zgodnie z faktycznym aktualnym stanem przedmiotu dostawy (tj. lokalu). Przedmiotem tym bowiem aktualnie nie jest lokal mieszkalny, ale lokal użytkowy, którego dostawa podlega opodatkowania wg stawki VAT w wysokości 22%.

Uwagi:
Praktyka różnicowania stawki podatkowej od usług budowlanych zgodnie z proporcją udziału poszczególnych rodzajów lokali do całości budynku, w sposób uprawniony praktykowana była w stanie prawnym obowiązującym do końca 2007 r. Począwszy jednak od 2008 r. sytuacja ta zmieniła się. W udzielonej odpowiedzi aspekt ten pominięto. Z uwagi bowiem na brak szczegółów dotyczących stanu faktycznego w zakresie m.in. okresu świadczenia usług budowlanych, opodatkowanie różnymi stawkami robót budowlanych dotyczących jednego budynku, w którym znajdują się zarówno lokale mieszkalne jak i użytkowe mogło być uprawnione.

Wg istniejącej aktualnie linii interpretacyjnej dotyczącej stanu prawnego obowiązującego od początku 2008 r., który wynika m.in. z § 5 ust. 1a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.), robót w zakresie wytworzenia w ramach jednego budynku zarówno lokali użytkowych jak i lokali mieszkalnych pod względem podatkowym co do zasady nie różnicuje się. W sytuacji gdy budowa dotyczy budynku sklasyfikowanego w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych - dalej PKOB, jako budynek mieszkalny, całość prac budowlanych dotyczących wybudowania tego budynku podlega opodatkowaniu wg stawki 7%. Jeżeli zaś roboty budowlane dotyczą na przykład budynku niemieszkalnego sklasyfikowanego wg PKOB w dziale 12 - jako budynek niemieszkalny, bez względu na proporcję wykonanych robót dotyczących wytworzenia w ramach tego budynku poszczególnych rodzajów lokali (tj. mieszkalnych i użytkowych) obrót z tytułu wykonanych usług należy opodatkować wg stawki VAT w wysokości 22%.

Dlatego też jeżeli usługi budowlane były wykonane w 2008 r. zasadność korygowania faktur dotyczących tych usług należy rozważyć uwzględniając jedynie sposób zakwalifikowania budynku do PKOB. Proporcja udziału poszczególnych rodzajów lokali do całości budynku nie ma w tej sytuacji znaczenia