W przypadku, gdy małżeństwo ma wspólność majątkową, a przykładowo to mąż otrzymuje przelew bankowy (przykładowo 15 000 zł)  od swojego ojca jako darowiznę, wśród małżonków często pojawia się pytanie: czy w takiej sytuacji małżonka jest zobowiązana do zapłaty podatku od tej darowizny? Otóż na tak zadane pytanie należy udzielić przeczącej odpowiedzi. Małżonka nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn w opisywanej sytuacji. Okoliczności, które rodzą takie wątpliwości jest kilka. Pierwsza z nich ma związek z istnieniem między małżonkami wspólności majątkowej.

Otóż w przedstawionej sytuacji tylko mąż jest podatnikiem podatku od spadków i darowizn z tytułu otrzymania darowizny. Pamiętać jednak należy o tym, że nie oznacza to automatycznie obowiązku zapłaty tego podatku. Przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. (Dz. U. Z 2021 r. poz. 1043 z późn. zm.) o podatku od spadków i darowizn przewidują kwotę wolną od podatku, która w przypadku osób zaliczonych do I grupy podatkowej wynosi 10 434 zł, oraz zwolnienie od podatku w przypadku nabyć od osób z tzw. grupy 0, (w tym od rodziców). Darowizna przekazywana w najbliższej rodzinie może być zwolniona z konieczności zapłacenia podatku od spadków i darowizn - bez względu na jej wartość - po spełnieniu dwóch warunków. Pierwszym jest zgłoszenie otrzymania darowizny do urzędu skarbowego w ciągu pół roku. Drugim jest udokumentowanie otrzymania pieniędzy przelewem lub przekazem.

Zobacz w LEX: Udokumentowanie darowizny pieniężnej od osoby najbliższej jako warunek zwolnienia z podatku - linia orzecznicza >>>

Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Komentarz

Paweł Borszowski, Krzysztof Musiał

Sprawdź  

Darowizna dla małżonka

Wróćmy jednak na chwilę do zagadnienia wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami. Otóż z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków (art. 31 par. 1 ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy). Jak jednocześnie stanowi art. 33 pkt 2 k.r.i.o., do majątku osobistego małżonków należą, między innymi, przedmioty majątkowe nabyte przez darowiznę, chyba że darczyńca inaczej postanowił. Z powyższego wynika zasada, że przedmioty majątkowe (w tym pieniądze) nabyte przez małżonków w drodze darowizny wchodzą do ich majątku osobistego. Dotyczy to również darowizny, o której mowa (jeśli darczyńca nie postanowił inaczej). Oznacza to również, że w przedstawionej sytuacji tylko mąż jest podatnikiem podatku od spadków i darowizn z tytułu otrzymania darowizny (co jednak nie oznacza, że będzie on musiał zapłacić ten podatek, jeśli zostaną zachowane wspomniane wcześniej warunki zwolnienia art. 4a oraz art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn). Żona nie jest podatnikiem podatku od spadków i darowizn od wskazanej darowizny, a w konsekwencji nie ma mowy o konieczności zapłacenia przez nią tego podatku.

Czytaj w LEX: Zwolnienie z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn nabycia w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy >>>

Darowizny wchodzą w skład majątku osobistego

Na koniec warto wspomnieć o kilku aspektach praktycznych.. Co do zasady darowizny wchodzą w skład majątku osobistego małżonków, a więc nawet darowizny bez umowy czy informacji określającej, że obdarowanym jest jeden z małżonków trafiają do jego majątku osobistego. Dobrym sposobem na usunięcie jakichkolwiek wątpliwości jest wskazanie w tytule przelewu na rzecz którego z małżonków jest dokonywana darowizna. Jeśli więc rodzic współmałżonka udziela darowizny np. swojemu synowi, niech wynika to wprost z tytułu przelewu. Tym bardziej, jeśli jest to przelew dokonany na wspólny rachunek bankowy małżonków.

Czytaj w LEX: Płatnicy podatku od spadków i darowizn >

Co istotne nie ma znaczenia to, czy pieniądze zostaną przelane na osobiste konto jednego z małżonków, czy na ich wspólne konto. Ewentualny przelew na wspólne konto małżonków to jedynie kwestia techniczna (forma realizacji darowizny) i nie powoduje, że z tego powodu pieniądze będą należały do majątku wspólnego małżonków. Dobrą praktyką jest również sporządzanie umów darowizny w formie pisemnej (unikanie formy ustnej).

Więcej przydatnych informacji znajdziesz w LEX:

Jak uniknąć zapłaty podatku od darowizn na przykładach? >>>

Zgłoszenie nabycia spadku a możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn >>>

Darowizny na rzecz członków rodziny jako sposób unikania opodatkowania >>>

Zobacz również: Darowizna od ciotki w ramach rodziny zastępczej bez podatku >>