Pytanie
Firma produkcyjna, czynny podatnik VAT, sporadycznie dokonuje sprzedaży na rzecz osób fizycznych (w tym dla własnych pracowników), osób nieprowadzących działalności. Przyjęto zasadę, że wszystkim nabywcom (firmy i osoby fizyczne) zawsze wystawiana jest faktura VAT (oczywiście po zwrocie oryginału paragonu fiskalnego w przypadku sprzedaży na rzecz osoby fizycznej), nawet w przypadku zaewidencjonowania sprzedaży przez kasę fiskalną. W miejscu NIP nabywcy przy sprzedaży na rzecz osób fizycznych zostawiane jest puste miejsce lub wpisywany jest PESEL, lub sporadycznie znak PE lub inny ciąg znaków.W związku z nieuregulowaniem ww zasady, zakładający kontrahenta różnorodnie wypełniali ww. pozycję. Przy sporządzaniu rejestru VAT i deklaracji VAT, sporządzana jest ona w oparciu o wystawione faktury sprzedaży w związku z fakturowaniem 100 proc. obrotów fakturami.
Przeczytaj również: JPK bez podpisu kwalifikowanego >>
Czy przy sporządzaniu JPK stanowi to błąd, tzn. wskazanie w JPK faktur sprzedaży bez NIP nabywcy lub wpisanie w tym miejscu innego ciągu znaków?
Jak należy postępować w takim przypadku - wpisywać PESEL czy pozostawić puste miejsce na NIP nabywcy?
Odpowiedź
Pewne "niedoskonałości techniczne systemu" nie mogą być źródłem obowiązków podatnika, które nie wynikają wprost z ustaw bądź rozporządzeń.
Przeczytaj również: JPK obciąża i księgowych i przedsiębiorców >>
W przypadku transakcji z osobami fizycznymi – niepodatnikami VAT – nie ma obowiązku gromadzenia danych dotyczących numeru PESEL, w związku z tym zasadne jest odstąpienie od podawania NIP takich kontrahentów w ewidencji czy JPK.
Moim zdaniem, wskazanie w JPK faktur sprzedaży bez NIP nabywcy (przy osobie nieprowadzącej działalności) ma swe uzasadnienie w tym, że przepisy prawa podatkowego nie wprowadzają obowiązków w tym zakresie. Również przepisy prawa konstytucyjnego mówią o tym, że obowiązki podatkowe muszą mieć swe źródło w ustawie (czy ewentualnie w rozporządzeniu). Dodatkowo dochodzi ochrona danych osobowych.
Zobacz również: Mikroprzedsiębiorcy zaczynają składać JPK_VAT >>
W przypadku JPK mamy do czynienia z problemem "struktury logicznej". Wywiązanie się przez podatnika z obowiązków przewidzianych prawem podatkowym i obiektywna niemożliwość uczynienia zadość problematycznej "strukturze logicznej" JPK nie może powodować np. sankcji dla podatnika.
Uzasadnienie
Stosownie do art. 109 ust. 3 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u., podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Ewidencja powinna zawierać w szczególności dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.
Przeczytaj również: Zawieszenie działalności gospodarczej nie zwolni z przesyłania JPK_VAT >>
W przypadku transakcji z osobami fizycznymi – niepodatnikami VAT – nie ma obowiązku gromadzenia danych dotyczących numeru PESEL.
W myśl art. 82 § 1b ustawy z 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa - dalej o.p., osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, prowadzące księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych, są obowiązane, bez wezwania organu podatkowego, do przekazywania, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacji o prowadzonej ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2, na zasadach dotyczących przesyłania ksiąg podatkowych lub ich części określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3, za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, wskazując miesiąc, którego ta informacja dotyczy.
Stosownie do art. 193a § 2 o.p. struktura logiczna postaci elektronicznej ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych, z uwzględnieniem możliwości wytworzenia jej z programów informatycznych używanych powszechnie przez przedsiębiorców oraz automatycznej analizy danych, jest dostępna w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Pewne "niedoskonałości techniczne systemu", jeśli chodzi o wypełnianie JPK, nie mogą być źródłem obowiązków podatnika, które nie wynikają wprost z ustaw bądź rozporządzeń.
Zresztą niestety na podobnej zasadzie - akurat podatnik nie mógłby w innej sytuacji tłumaczyć problemów z zastosowaniem się do przepisów - np. problemem z własnym systemem księgowym.
