Pytanie
Czy ulga z tytułu użytkowania samochodu osobowego przez osobę niepełnosprawną w celu dojazdów na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne powinna być rozliczona proporcjonalnie do okresu, w jakim zgodnie z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, podatnik miał ustalony stopień niepełnosprawności w trakcie roku podatkowego, czy też przysługuje mu w pełnej kwocie?
Odpowiedź
Osoba, która uzyskała orzeczenie o niepełnosprawności w trakcie danego roku, może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej w zeznaniu rocznym za ten właśnie rok w pełnej wysokości (w przypadku wydatków na używanie samochodu dotyczy jej limit 2280 zł), przy czym ulgą mogą być objęte tylko wydatki poniesione począwszy od dnia uzyskania stosownego orzeczenia (bądź potwierdzenia statusu osoby niepełnosprawnej w inny przewidziany przepisami sposób).
Uzasadnienie
Regulacje prawne dotyczące ulgi na złe długi są zawarte w przepisach ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f.
Zgodnie z przepisem art. 26 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.f. podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym można obniżyć o kwotę wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.
W myśl art. 26 ust. 7a pkt 14 u.p.d.o.f. do wydatków objętych przedmiotową ulgą zalicza się m.in. wydatki na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.
Przepis art. 26 ust. 7d u.p.d.o.f. zastrzega, że warunkiem odliczenia wydatków w ramach ulgi rehabilitacyjnej jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:
1) orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2) decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3) orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
Nie ma regulacji prawnych, które odnosiłyby się do sytuacji, w której orzeczenie o niepełnosprawności zostało uzyskane przez podatnika w trakcie danego roku podatkowego.
Przepisy jednocześnie stanowią o limicie ulgi, określając kwotę wydatków "w roku podatkowym". W związku z tym uważam, że osoba, która uzyskała orzeczenie o niepełnosprawności w trakcie danego roku, może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej w zeznaniu rocznym za ten właśnie rok w pełnej wysokości (w przypadku wydatków na używanie samochodu dotyczy jej limit 2280 zł), przy czym ulgą mogą być objęte tylko wydatki poniesione począwszy od dnia uzyskania stosownego orzeczenia (bądź potwierdzenia statusu osoby niepełnosprawnej w inny przewidziany przepisami sposób). Dopiero bowiem od tego momentu dana osoba jest uprawniona do korzystania z omawianej ulgi.
Niekiedy uznaje się, że jeśli w orzeczeniu lekarskim wskazano, że niepełnosprawność powstała wcześniej (niż data wydania orzeczenia), to wówczas ulgą mogą być objęte wydatki dokonane począwszy od tej daty wskazanej w orzeczeniu lekarskim jako data powstania niepełnosprawności.