Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do oceny, na gruncie ustawy o CIT, kwoty podatku należnego VAT wykazanego w fakturze dokumentującej wniesienia do spółki aportu w postaci niepieniężnej innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Do fiskusa zwróciła się spółka akcyjna, która planuje objęcie udziałów w innej krajowej spółce kapitałowej. Objęcie udziałów ma nastąpić przez wniesienie towarów i usług, które podlegać będą opodatkowaniu VAT. Aport nie będzie stanowił przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zasadnicze pytanie sprowadzało się do kwestii, w jakiej wysokości spółka będzie zobowiązana rozpoznać przychód podlegający opodatkowaniu w związku z objęciem udziałów w innej spółce w zamian za aport.

Sama spółka uważa, że należny podatek od towarów i usług, jako obciążający bezpośrednio inną spółkę (w związku z wniesieniem do niej aportu na pokrycie obejmowanych udziałów) pozostaje dla spółki neutralny dla celów rozliczenia podatku dochodowego.

Fiskus uznał jednak, że otrzymane przez spółkę od innej spółki środki pieniężne w kwocie odpowiadającej podatkowi od towarów i usług należnemu z tytułu wniesienia wkładu niepieniężnego do tej innej spółki będą przychodem podatkowym na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT.

Sprawę musiał rozstrzygnąć WSA we Wrocławiu. Sąd się nie zgodził z fiskusem. Jego zdaniem mamy tu do czynienia z kwotą podatku należnego wynikającą z faktury, a nie z "równowartością VAT należnego wynikającą z umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy tymi podmiotami". Spółka wskazuje bowiem wyraźnie i jednoznacznie, że w związku z wniesieniem aportu wystawi fakturę, w której m.in. będzie określona wartość netto wkładu niepieniężnego oraz należny od tej transakcji podatek VAT.

Sąd analizując ustawę o VAT przyjął, że podatek należny jest to kwota podatku VAT określona w fakturze wystawionej przez podatnika. Jest to podatek obliczany od wartości sprzedanych towarów i usług, który należy odprowadzić do urzędu skarbowego. Podatnik ma jednak prawo pomniejszyć to zobowiązanie o podatek naliczony. Zdaniem sądu nie można więc utożsamiać w sposób bezpośredni, jak czyni to fiskus, podatku należnego od towarów i usług z podatkiem w rozumieniu art. 6 Ordynacji podatkowej. Podatek należny jest swoistą konstrukcją ustawy o podatku od towarów i usług i znaczenie tego pojęcia należy ustalać przede wszystkim na gruncie tej ustawy.

Sąd odnotował jednocześnie, że faktura VAT jest wystarczającym i koniecznym warunkiem żądania całej określonej w niej kwoty. Celem dochodzenia należnego podatku VAT określonego w fakturze, jej wystawca nie jest zobowiązany do zawierania jakichkolwiek odrębnych umów, jednocześnie jednak jest zobowiązany do jej ujęcia w stosownej ewidencji prowadzonej dla celów podatku VAT. Okoliczność zawarcia umowy między stronami w przedmiocie sposobu (formy) przekazania tej kwoty jest zagadnieniem, z punktu widzenia klasyfikowania podatkowego tej kwoty, obojętnym.

W konsekwencji nie może budzić wątpliwości, że kwota podatku należnego wynikająca z faktury dokumentującej wniesienie aportu do spółki będzie stanowiła podatek należny, który nie stanowi przychodu zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy o CIT. Pogląd ten koresponduje z jedną z podstawowych zasad podatku od towarów i usług, tj. zasadą neutralności tego podatku.

Wyrok WSA we Wrocławiu z 20 kwietnia 2015 r., sygn. akt I SA/Wr 2068/14

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego