W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwróciła się spółka, która w ramach działalności gospodarczej realizuje akcje marketingowe mające na celu zwiększenie sprzedaży paliw na stacjach. Elementem akcji marketingowych jest możliwość nieodpłatnego otrzymania przez uczestnika nagrody po nabyciu określonych ilości produktów. Nagrody (towary) stanowią własność spółki i są nieodpłatnie wydane. Spółka prowadzi identyfikację podmiotów biorących udział w programie (imię, nazwisko, adres zamieszkania), może też przyporządkować wartość wyżej wskazanych nagród do konkretnego beneficjenta.

Przedmiot sporu w sprawie stanowiło rozstrzygniecie, czy wskazana w art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT, łączną wartość przekazywanych towarów (100 zł), stanowiącą granicę wyłączenia z opodatkowania przekazywanych jednej osobie towarów, należy rozumieć, jako wartość netto (nie zawierającą VAT), czy też wartość brutto tych towarów.

Spółka uznała, że łączną wartość przekazanych towarów (100 zł), stanowiącą granicę wyłączenia z opodatkowania VAT przekazywanych jednej osobie towarów, należy rozumieć, jako cenę ich nabycia (bez podatku), a w przypadku braku ceny nabycia, jako koszt wytworzenia towarów, określone w momencie przekazywania towaru.

Fiskus się nie zgodził ze spółką. Uznał, że w cenie uwzględnia się też VAT i podatek akcyzowy, jeżeli sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu wskazanymi podatkami. VAT jest więc elementem ceny (wartości) i sprzedawca kalkulując cenę wlicza do niej VAT. Pojęcie "cena", "wartość" zawiera więc VAT.

Sprawa trafiła ostatecznie do NSA. Sąd podkreślił, że z przepisów polskiej ustawy o VAT nie wynika wprost, czy ustawodawcy chodziło o wartość netto czy brutto przekazanych towarów, w przypadku gdy podatnik prowadzi ewidencję odbiorców prezentów. Sąd uznał jednak, że w odniesieniu do obowiązującego w niniejszej sprawie stanu prawnego (tj. do brzmienia wskazanych przepisów od dnia 1 stycznia 2009 r.), łączną wartość przekazanych towarów (100 zł), należy rozumieć, jako cenę ich nabycia bez podatku, a w przypadku braku ceny nabycia, jako koszt wytworzenia towarów, określone w momencie przekazywania towaru.

Według sądu przepis art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT należy interpretować w kontekście całokształtu przepisów ustawy regulujących zasady określenia limitu dla prezentów małej wartości tj. art. 7 ust. 4 pkt 1 i pkt 2 ustawy o VAT, jak również z uwzględnieniem zasad określenia podstawy opodatkowania dla nieodpłatnych wydań towarów, tj. z art. 29 ust. 10 ustawy o VAT.

Ustawodawca definiując prezenty małej wartości, dla których wydań nie jest prowadzona ewidencja odniósł się do jednostkowej ceny nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia do jednostkowego kosztu wytworzenia w wysokości nieprzekraczającej 10 zł. W ocenie NSA nieuprawnionym wydaje się, bez jednoznacznego zapisu w ustawie, potraktowanie ewidencjonowanego przekazywania prezentów o małej wartości, w sposób odmienny, wobec prezentów małej wartości nieujętych w ewidencji.

O "cenie nabycia" bez podatku mowa jest także w przepisach regulujących zasady określania podstawy opodatkowania nieodpłatnych wydań. Zgodnie bowiem z art. 29 ust. 10 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania w przypadku nieodpłatnych wydań stanowi cena nabycia towarów (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy towarów. Również w tym kontekście, w przypadku ewidencjonowanego przekazania prezentów małej wartości traktowanie "ceny nabycia", jako kwoty netto wydaje się bardziej odpowiednie.

Innymi słowy, nie ma podstaw, aby stwierdzić, że świadczenie w postaci przekazania prezentów o małej wartości na rzecz jednej osoby nieprzekraczające kwoty 100 zł i ujęte w ewidencji, jako niepodlagające w ogóle opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, miałoby uwzględniać kwotę podatku od towarów i usług.

Wyrok NSA z 1 lipca 2014 r., sygn. akt. I FSK 1123/13

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego