Sprawa dotyczyła opodatkowania podatkiem VAT wydania towarów w ramach akcji marketingowej. Chodziło o spółkę, która świadczy usługi marketingowe produktów leczniczych produkowanych przez zagraniczne podmioty. Nie będzie uczestniczyła w procesie dystrybucji lub sprzedaży tych wyrobów. Będzie natomiast rozprowadzała materiały reklamowe wśród lekarzy, farmaceutów i podmiotów biorących udział w poszczególnych etapach dystrybucji. Będzie też przygotowywała materiały promocyjne do gazet i pism specjalistycznych oraz do Internetu. Poza tym będzie organizować różnego rodzaju spotkania, konferencje i szkolenia, na które zapraszane będą podmioty z branży medycznej, których celem jest zaprezentowanie i przybliżenie wiedzy o towarach zleceniodawców.

W ramach swojej działalności spółka będzie mogła przekazywać towary, których wartość detaliczna nie będzie przekraczać 100 zł (z VAT) za sztukę. Chodzi tu np. o artykuły medyczne, materiały biurowe, artykuły komputerowe i elektroniczne, podręczniki. Odbiorcami takich przekazań będą m.in. lekarze, szpitale, przychodnie.

Przekazanie towarów nie będzie wiązać się z żadną odpłatnością od obdarowanych. Niemniej jednak, czynność przekazania towarów przez spółkę będzie wynikać z umów zawartych ze zleceniodawcami zagranicznymi i będzie elementem kalkulacji wynagrodzenia za te usługi. Przekazywane towary będą nabywane przez spółkę, a następnie dokonywane będzie ich przekazanie podmiotom trzecim. Wynagrodzenie od zleceniodawcy zagranicznego będzie co do zasady kalkulowane przy wykorzystaniu mechanizmu koszt plus. Oznacza to, że wartość przekazywanych towarów będzie uwzględniana przy określaniu wynagrodzenia należnego spółce w zamian za świadczone usługi.

Spółce będzie przysługiwało prawo do dokonania odliczenia podatku naliczonego w cenie nabytych towarów, które następnie będą przekazywane osobom trzecim.

Spółka zapytała więc fiskusa, czy nieodpłatne wydanie towarów w celu realizacji obowiązków wynikających z umów o świadczenie usług marketingowych nie jest czynnością podlegającą VAT i w konsekwencji w dacie przekazania towarów nie będzie miała obowiązku naliczania VAT należnego?

Sama uważała, że to nieodpłatne wydanie towarów nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT i w konsekwencji spółka w dacie przekazania towarów nie będzie miała obowiązku naliczania VAT należnego, ponieważ obowiązek dokonywania przekazań towarów będzie wynikał wprost z umów z usługobiorcami, ich przekazanie będzie następowało w celu wykonania usługi kompleksowej zleconej spółce.

Fiskus się nie zgodził. Uznał, że czynność wydania przez spółkę towarów w ramach usługi organizowanych działań marketingowych wypełnia znamiona dostawy towarów. Następuje tu bowiem przeniesienie na uczestników akcji marketingowych - prawa do rozporządzania jak właściciel wydawanymi towarami, nabytymi uprzednio przez Spółkę. Brak wynagrodzenia z tytułu wydania ww. towarów nie oznacza, że czynność ta jest świadczeniem nieodpłatnym. Wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług marketingowych przez spółkę na rzecz kontrahenta obejmuje również koszty nabycia ww. towarów przez spółkę. A zatem w przypadku ww. wydania towarów zapłaty nie dokonuje nabywca (uczestnik akcji marketingowej), lecz kontrahent, na rzecz którego usługa jest wykonywana. W tych okolicznościach wydanie towarów uczestnikom akcji marketingowych w ramach świadczonej usługi, jako odpłatna dostawa towarów, podlega VAT.

Sprawa trafiła do WSA w Warszawie. Sąd zgodził się z fiskusem. W ocenie sądu organ zasadnie uznał, że w przedstawionej sytuacji otrzymywane przez Spółkę wynagrodzenie za świadczoną usługę dotyczy w rzeczywistości wykonania przez nią działań marketingowych oraz obejmuje zapłatę za zakupione towary, które są następnie nieodpłatnie przekazywane. Zatem wynagrodzenie wypłacone Spółce przez Zleceniodawcę za wykonanie przez nią czynności w ramach zawartej umowy obejmuje w rzeczywistości dwa elementy - pierwszym elementem tej kwoty jest wynagrodzenie za usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Zleceniodawcy (działania marketingowe), natomiast drugim elementem kwoty jest wynagrodzenie wypłacane przez tego Zleceniodawcę za dostawę towarów dokonywaną przez Spółkę na rzecz podmiotów trzecich (uczestników akcji marketingowych).

Dowiedz się więcej z książki
Orzecznictwo w sprawach podatkowych. Komentarze do wybranych orzeczeń
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł

W ocenie świadczona przez Spółkę na rzecz zleceniodawców usługa marketingowa oraz realizowany w związku z nią zakup przez Spółkę i przekazywanie osobom trzecim (uczestnikom), w ramach organizowanej i prowadzonej akcji promocyjnej, regulaminowych, nagród w postaci towarów, były tak ściśle ze sobą związane, że obiektywnie tworzyły jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny.

Zdaniem sądu o świadczeniu przez spółkę kompleksowej usługi marketingowej, obejmującej swoim zakresem wydawanie towarów i świadczenie usług, można byłoby mówić wówczas, gdyby odbiorcą takiego kompleksowego świadczenia był zleceniodawca, na rzecz którego świadczono tego rodzaju usługę. Tymczasem w rozpoznanej sprawie odbiorcą (adresatem) elementów mających stanowić to kompleksowe świadczenie były dwa różne podmioty: zleceniodawca, w zakresie nabytej usługi marketingowej oraz osoby trzecie (uczestnicy akcji promocyjnych), którym spółka wydawała, jako nagrody nabyte uprzednio przez siebie towary. Ten element podanego stanu faktycznego był istotny, gdyż Spółka wskazała w nim, że sama nabywa towary, przeznaczone dla innych osób niż zleceniodawca, którego jedynie finalnie obciąża ceną nabycia kalkulując koszt podejmowanych działań.

W rezultacie opisana wyżej czynność wydawania nagród wypełnia znamiona dostawy towarów i podlega opodatkowaniu.

Wyrok WSA w Warszawie z 14 września 2016 r., sygn. akt III SA/Wa 2084/15

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie
Vademecum Głównego Księgowego
Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów