Tak stwierdził WSA w Białymstoku w wyroku z 24 września 2014 r. W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwrócił się przedsiębiorca, który w celu prowadzenia działalności gospodarczej nabywa materiały niezbędne do wykonywania usług, ale także szereg usług, towarów i energię elektryczną, które są pośrednio związane z prowadzoną działalnością. Chodzi tu np. o usługi telekomunikacyjne, usługi transportowe, usługi księgowe.

Po upływie roku podatkowego przedsiębiorca za zgodą kontrahentów zwraca nabyte materiały. Zdarza się też, że kontrahenci (sprzedawcy) także po upływie roku podatkowego zmniejszają należności z tytułu nabytych przez przedsiębiorcę usług pośrednio związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz z tytułu nabycia energii. Wszystkie przedmiotowe zwroty, upusty i zmniejszenia są dokumentowane przez sprzedawców fakturami VAT korygującymi, ewidencjonowanymi przez przedsiębiorcę w ewidencjach prowadzonych dla celów VAT.

Kwestią sporną było ustalenie momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zwrotu nabytych w poprzednich miesiącach lub też latach podatkowych materiałów czy też zmniejszenia należności za nabyte usługi pośrednio związane z prowadzoną działalnością czy też energię elektryczną.

Zdaniem przedsiębiorcy z tytułu zwrotu towarów będzie na nim spoczywał obowiązek pomniejszenia kosztów uzyskania (a tym samym zwiększenia przychodu do opodatkowania PIT) wyłącznie w roku podatkowym lub miesiącu, w którym został dokonany zwrot towarów i bez znaczenia jest fakt, że przedmiotowe towary zostały nabyte w poprzednich latach podatkowych. Natomiast w przypadku faktur VAT korygujących, dokumentujących zmniejszenie należności z tytułu usług pośrednio związanych z działalnością gospodarczą, rozstrzygające znaczenie ma fakt, którego roku przedmiotowe korekty dotyczą. W przypadku, gdy dotyczą one bieżącego roku podatkowego, przedsiębiorca zmniejsza koszty uzyskania tegoż roku i ewidencjonuje przedmiotowe zdarzenie pod datą wystawienia faktury VAT korygującej w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. W pozostałych przypadkach przedsiębiorca ma także obowiązek pomniejszyć koszty uzyskania w miesiącu, w którym została wystawiona faktura VAT korygująca oraz zaewidencjonować powyższe zdarzenie w podatkowej księdze przychodów i rozchodów pod datą wystawienia faktury VAT korygującej.

Fiskus się nie zgodził i uznał, że bez względu na to, czy poniesiony koszt ma charakter kosztu bezpośredniego, czy też kosztu pośredniego, wystawiona faktura korygująca nie zmienia momentu poniesienia i potrącenia kosztu, a jedynie jego wysokość. Późniejsze wystawienie faktury korygującej nie powoduje bowiem zmiany daty poniesienia kosztu, wpływa jedynie na jego wysokość. Korekta kosztów poniesionych na podstawie faktury korygującej powinna być odniesiona do momentu, w którym koszt ten został potrącony.

Sprawa trafiła do WSA w Białymstoku. Sąd przyznał rację fiskusowi. Przypomniał, że w ustawie o PIT brak jest autonomicznej regulacji dotyczących momentu korekty kosztów uzyskania przychodów będących następstwem otrzymywania od kontrahentów faktur korygujących. Dlatego należy odwołać się do ogólnych reguł dotyczących rozliczania kosztów podatkowych. A z tych wynika, że koszty uzyskania przychodów są funkcjonalnie przyporządkowane do określonego przychodu. Korekta kosztów uzyskania przychodów dla potrzeb PIT może więc dotyczyć jedynie okresu rozliczeniowego, w którym koszty te wykazano w kwocie zawyżonej.

Bez względu, czy poniesiony koszt ma charakter kosztu bezpośredniego, czy też kosztu pośredniego, wystawiona faktura korygująca nie zmienia momentu poniesienia i potrącenia kosztu, a jedynie jego wysokość. Dlatego też zwroty towarów (ewentualnie zmniejszenia należności) potwierdzone fakturami korygującymi powinny zostać uwzględnione w kosztach uzyskania przychodów w okresie sprawozdawczym (miesiącu), w którym koszty te zostały pierwotnie potrącone.

W związku z tym, w sytuacji otrzymania faktury korygującej powodującej zmniejszenie lub zwiększenie kosztów uzyskania przychodów, podatnik winien złożyć deklarację korygującą uprzednio złożone zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w latach ubiegłych – stosownie do art. 81 o.p.

Wyrok WSA w Białymstoku z 24 września 2014 r., I SA/Bk 222/14

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego