Już ponad rok obowiązuje rozporządzenie z dnia 14 grudnia 2009 r. w sprawie urzędowego sprawdzenia (Dz. U. Nr 222, poz. 1757). Resort finansów dokonał oceny obowiązywania tego rozporządzenia i w efekcie przygotował projekt jego nowelizacji.

Przypomnijmy, że zgodnie z obowiązującą regulacją urzędowe sprawdzenie przeprowadza się przed rozpoczęciem działalności gospodarczej dotyczącej produkcji, przemieszczania i zużycia wyrobów akcyzowych oraz przed rozpoczęciem urządzania i prowadzenia gier i zakładów wzajemnych, ponadto przeprowadza się je w przypadkach, gdy przepisy prawa celnego lub podatkowego w zakresie podatku akcyzowego uzależniają wydanie określonej decyzji od stwierdzenia możliwości sprawowania dozoru celnego lub zapewnienia właściwej kontroli oraz w celu ustalenia spełnienia warunków do produkcji, przemieszczania i zużywania wyrobów akcyzowych. Urzędowe sprawdzenie należy przeprowadzić również po trwającej ponad 3 miesiące przerwie w produkcji, przemieszczaniu i zużywaniu wyrobów akcyzowych.

W projekcie nowelizacji rozporządzenia dokonano zmiany zakresu podmiotowego urzędowego sprawdzenia. Zgodnie z przedstawioną propozycją urzędowym sprawdzeniem miałby zostać objęty pełny katalog podmiotów pośredniczących prowadzących działalność gospodarczą w zakresie przyjęcia i magazynowania wyrobów akcyzowych. Obecnie są to wyłącznie podmioty pośredniczące przyjmujące i magazynujące oleje smarowe i wyroby energetyczne. Z postępowania z kolei wyłączono podmioty korzystające z gospodarczej procedury celnej.

Aby ułatwić działalność gospodarczą przedsiębiorcom możliwe będzie przeprowadzanie urzędowego sprawdzenia w ramach jednolitej procedury obejmującej tryb postępowania w sprawie wniosku o uznanie miejsca, o wydanie zezwolenia na prowadzenie magazynu czasowego składowania bądź o wydanie zezwolenia na prowadzenie składu celnego. Prowadzenie odrębnych postępowań nie ma w ocenie projektodawców uzasadnienia i może prowadzić do dezorganizacji pracy urzędu oraz utrudnienia działalności gospodarczej podmiotom ubiegającym się o wydanie takiego zezwolenia. W związku z powyższym dokonano zmian, które pozwalają na wszczęcie obu procedur w ramach jednego wniosku, który składany do właściwego w sprawie udzielenia zezwolenia organu Służby Celnej, stanowić będzie jednocześnie zgłoszenie działalności bądź wznowienia działalności.

Resort finansów proponuje też wprowadzenie regulacji, która pozwoli uniknąć wielokrotnego przesyłania tych samych dokumentów w ramach zgłoszenia działalności bądź wznowienia działalności. Tym samym nie będzie wymagane załączanie wskazanych dokumentów w przypadkach, gdy zostały one wcześniej złożone w urzędzie celnym, do którego jest składany wniosek o wydanie zezwolenia lub gdy dane zawarte w tych dokumentach są dostępne w systemach informatycznych Służby Celnej.

Z kolei w przypadku podmiotów prowadzących zakłady wzajemne i gry liczbowe, u których przeprowadzono urzędowe sprawdzenie wprowadzono możliwość przesyłania naczelnikom urzędów celnych, na których terenie właściwości są przyjmowane zakłady, kopii akt w formie elektronicznej. Dotychczasowe przepisy nie regulowały tego zagadnienia w sposób jednoznaczny, co skutkowało różną interpretacją.

Nieco inaczej proponuje się też określenie zakresu i sposobu postępowania w przypadku zmian w stosunku do stanu stwierdzonego podczas urzędowego sprawdzenia przeprowadzonego przed rozpoczęciem działalności podlegającej temu sprawdzeniu. Jeżeli zmiany będą obejmowały swoim zakresem informacje zawarte w dokumentach określonych w § 4 ust. 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia (tu: szkic sytuacyjny miejsca prowadzenia działalności, skrócony opis pomieszczeń oraz wykaz zawierający nazwy i numerację znajdujących się w tych pomieszczeniach urządzeń, aparatów, a dla zbiorników, pojemników i naczyń - ich pojemność oraz wykaz zawierający numerację i nazwy przyrządów pomiarowych z podaniem ich przeznaczenia i zakresu użytkowania), bądź sposób lub formę prowadzenia dokumentacji i ewidencji, o których mowa w § 6 pkt 4 i § 10 pkt 3 i 4 rozporządzenia, właściwy naczelnik urzędu celnego będzie przeprowadzał urzędowe sprawdzenie w zakresie tych zmian. Gdy zmiany będą dotyczyły innych dokumentów to nie będzie przeprowadzane urzędowe sprawdzanie. Także w przypadku salonów gier na automatach i punktów gier na automatach o niskich wygranych wszczynanie procedury urzędowego sprawdzenia w zakresie zmian nie znajduje uzasadnienia. Zdaniem projektodawców skuteczniejszym i wystarczającym instrumentem w tym zakresie są kontrole wykonywane w trybie art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o Służbie Celnej.

Resort Finansów proponuje, aby urzędowym sprawdzeniem objąć również podmioty, które prowadząc działalność przed dniem wejścia w życie nowelizacji rozporządzenia, nie podlegały temu sprawdzeniu. Dotyczy to 13 podmiotów pośrednich, 220 miejsc uznanych, 604 składów celnych oraz 121 magazynów czasowego składowania. Z uwagi na znaczną liczbę podmiotów objętych tym obowiązkiem wyznaczono 2 - letni termin na przeprowadzenie urzędowego sprawdzenia.