Warszawski Sąd Okręgowy uniewinnił trzech oskarżonych od zarzucanych im aktem oskarżenia czynów. Sąd ten uznał, że brak było podstaw do uznania, że oskarżeni mieli doprowadzić spółkę, która wystąpiła z subsydiarnym aktem oskarżenia, do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez celowe wprowadzenie w błąd. Sąd przyjął jednocześnie, że nie można było w realiach sprawy uznać także, że oskarżeni dopuścili się przestępstwa fałszerstwa.

Apelacja na niekorzyść

Oskarżyciel subsydiarny nie zgodził się z wydanym orzeczeniem i zaskarżył je na niekorzyść oskarżonych. Apelujący domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. W ocenie oskarżyciela subsydiarnego, błędem było uznanie, że oskarżeni są niewinni. Apelujący wskazał m.in., że SO naruszył szereg przepisów procedury karnej. Jednym z zarzutów apelacji było to, że sąd pierwszej instancji w swoich ustaleniach nie uwzględnił dowodów, które były niekorzystne dla oskarżonych (m.in. decyzji podatkowych).

Rozstrzygnięcie SA

Sąd Apelacyjny w Warszawie uznał zaskarżony wyrok co do zasady za słuszny. W związku z tym sąd odwoławczy dokonał zmiany orzeczenia jedynie w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach należnych obrońcy z urzędu. W pozostałym zakresie wyrok sądu okręgowego został utrzymany w mocy. Sąd apelacyjny podkreślił, że sąd okręgowy zasadnie przyjął, że brak było podstaw do uznania oskarżonych za winnych zarzucanych im przestępstw. Nie było przy tym podstaw do uwzględnienia wniosku oskarżyciela subsydiarnego co do konieczności przeprowadzenia procesu raz jeszcze.

Nieudowodnione uchybienia

Sąd odwoławczy zaznaczył, że jednym z zarzutów apelacji było nieuwzględnienie przez sąd okręgowy decyzji podatkowych (i ustaleń przyjętych przez organy kontroli skarbowej), które to uchybienie – w ocenie autora apelacji – skutkowało wydaniem wadliwego wyroku w sprawie. Tego rodzaju zarzut uznać należało, w ocenie sądu apelacyjnego, za pozbawiony podstaw, mimo iż z ustaleń organu podatkowego wynikały niekorzystne dla oskarżonych okoliczności.

Regulacja prawna

Jak wynika z art. 8 § 1 k.p.k., sąd karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu. Jednocześnie na podstawie art. 8 § 2 k.p.k. prawomocne rozstrzygnięcia sądu kształtujące prawo lub stosunek prawny są jednak wiążące.

Zasada samodzielności sądu karnego

Sąd apelacyjny zaznaczył, że rozstrzygnięcia organów podatkowych i dokonywane dla celów podatkowych przez te organy ustalenia w żaden sposób nie wiążą sądu rozpoznającego sprawę karną. Sąd karny w toku prowadzonego postępowania, ma bowiem samodzielnie rozstrzygać zagadnienia faktyczne. Oznacza to, że sąd w sprawie karnej „we własnym zakresie” dokonuje ustaleń faktycznych w zakresie zachowań objętych stawianym oskarżonym zarzutom. Następnie sąd karny dokonuje samodzielnie subsumpcji zachowań oskarżonych pod konkretne przepisy karne (a tym samym ocenia, czy określone działania lub zaniechania wyczerpały znamiona przestępstw).

Odmienne ustalenia

Sąd drugiej instancji zwrócił uwagę, że ustalenia poczynione przez sąd pierwszej instancji są znacząco odmienne od ustaleń poczynionych przez organy kontroli skarbowej, dla celów podatkowych. Ustalenia organów podatkowych nie mogą jednak wpływać na kierunek rozstrzygnięcia wydawanego w sprawie karnej, co wynika z cytowanego wyżej art. 8 § 1 k.p.k. Z tego też względu, zarzut podnoszony w apelacji nie mógł doprowadzić do uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Również pozostałe zarzuty podniesione w apelacji zostały ocenione jako pozbawione podstaw, co doprowadziło do wydania przez sąd odwoławczy wyroku utrzymującego zaskarżone orzeczenie w mocy (poza jedynie orzeczeniem o kosztach należnych obrońcy).

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 11.08.2017 r., II AKa 210/17, LEX nr 2347819