1) Gmina przekazała w trwały zarząd Dyrektorowi Szkoły Dom nauczyciela.
Kto powinien płacić podatek od nieruchomości od budynków mieszkalnych?
2) W budynku po byłej szkole podstawowej (która również jest przekazana w trwały zarząd dyrektorowi szkoły) część pomieszczeń jest zajęta na biura obsługi szkół, a część na lokale mieszkalne. Jak powinien być naliczony podatek od nieruchomości?


1) Podatnikiem podatku od nieruchomości względem przedmiotowego budynku będzie dyrektor szkoły. Włada on tym budynkiem jako posiadacz zależny mający tytuł prawny do budynku, powstały na podstawie umowy zawartej z jednostką samorządu terytorialnego.
2) Dla części mieszkalnej budynku należy pobrać podatek wedle stawki właściwej dla budynków mieszkalnych, natomiast dla pozostałej części - wedle stawek właściwych dla budynków pozostałych.


Ad. 1)
Zgodnie z ustawą z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 z późn. zm.) podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:
1) właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych,
2) posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych,
3) użytkownikami wieczystymi gruntów,
4) posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:
a) wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości,
b) jest bez tytułu prawnego.
Osoba władająca budynkiem oddanym w trwały zarząd jest posiadaczem nieruchomości. Nie jest to posiadanie samoistne. Zgodnie z art. 336 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Podmiot władający budynkiem oddanym w trwały zarząd nie władacie nimi jak właściciel. Zgodnie z art. 50 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.:. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.) do trwałego zarządu w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o użytkowaniu. Posiadanie budynku opiera się w tym przypadku na prawach jakie daje trwały zarząd. Jest to więc posiadanie zależne.
Posiadacz zależny także może być podatnikiem podatku od nieruchomości, o ile jego posiadanie:
a) wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości,
b) jest bez tytułu prawnego.
Posiadanie budynku przez dyrektora ma tytuł prawny. Jest nim trwały zarząd. W związku z tym jest on podatnikiem podatku od nieruchomości. Takie też poglądy wyrażane są przez samorządowe ograna podatkowe. Zobacz przykładowo pismo Burmistrza Miasta i Gminy w Kaliszu Pomorskim z dnia 24 listopada 2005 r., PO 3110/7/2/05 (http://sip.mf.gov.pl), w którym) stwierdzono m.in.: "Ustanowienie w drodze decyzji administracyjnej trwałego zarządu (...), na rzecz jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej, powoduje powstanie po stronie takiej jednostki obowiązku w podatku od nieruchomości". Zob. także pismo Prezydenta Miasta Torunia z dnia 20 czerwca 2005 r., WPiW I 3110-17/2/05 (publ. http://sip.mf.gov.pl).
Ad. 2)
Dla części (dla powierzchni) zajętej na cele mieszkalne podatek od nieruchomości powinien być ustalony wedle stawek właściwych dla budynków mieszkalnych. Decyduje bowiem faktyczne wykorzystywanie tej części nieruchomości. Jest ona zaś wykorzystywana na potrzeby mieszkalne.
W pozostałej części (powierzchni) - w tej nie wykorzystywanej na potrzeby mieszkalne - podatek od nieruchomości należałoby pobrać wedle stawek właściwych dla budynków pozostałych.