Pytanie

Spółka podpisała umowę na wykonanie usług programistycznych. W umowie zawarła zapis: "Zleceniobiorcy przysługuje możliwość rozwiązania umowy przez odstąpienie od niej w trybie natychmiastowym w przypadku przekroczenia terminów płatności wskazanych na fakturze VAT za zakres prac opisany w § 1 ustęp 2 lub ustęp 3. powyżej 7 dni. Zleceniobiorca może zrealizować uprawnienie do odstąpienia od umowy w terminie 60 dni od dnia zaistnienia przesłanki do skorzystania z tego uprawnienia. W przypadku odstąpienia od umowy przez Zleceniobiorcę na podstawie wyżej opisanej przesłanki, Zamawiający jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Zleceniobiorcy kary umownej w wysokości 20% wynagrodzenia netto określonego w ust. 1 niniejszego paragrafu".
Czy w momencie rozwiązania tej umowy z powodu ww. przesłanki należy wystawić fakturę korygującą sprzedaży zerującą fakturę pierwotną?
 

Odpowiedź

Jeżeli nie doszło do realizacji świadczenia lub zostało ono wykonane, ale w wyniku odstąpienia od umowy odwracane są jego skutki i świadczącemu nie przysługuje wynagrodzenie, wówczas należy wystawić fakturę korygującą.

Uzasadnienie

Udzielając odpowiedzi na pytanie należy wskazać, że stosownie do regulacji art. 106j ust. 1 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów  i usług (Dz.U. z 2017 r. poz. 1221) – dalej u.p.t.u., prawodawca wymienił okoliczności uzasadniające wystawienie faktury korygującej. Pośród takich nie odnajdziemy odstąpienia od realizacji usługi (w przeciwieństwie do zwrotu towaru). Jednak biorąc pod uwagę intencje prawodawcy, a także to, że przecież w obecnym stanie prawnym możliwe jest wystawienie faktury przed wykonaniem usługi, należy stwierdzić, iż w przypadku odstąpienia od realizacji zafakturowanej usługi wystawca winien skorygować dokument faktury.

Podobnie, gdyby usługa została zrealizowana ale na skutek odstąpienia od umowy zostałyby odwrócone jej skutki i świadczącemu nie przysługiwałoby wynagrodzenie.

Na zakończenie należy wskazać, że jeżeli usługa została zrealizowana, a odstąpienie od umowy nie będzie skutkowało eliminacją skutków zrealizowanego świadczenia, to zapewne organy podatkowego zakwestionują skuteczność korekty.
Zwłaszcza gdy „w miejsce” ceny zlecający zapłaci karę umowną, należy liczyć się z tym, iż stosując przepisy art. 5 ust. 4 i 5 u.p.t.u. (o nadużyciu prawa) organ zażąda zapłaty VAT (od otrzymującego karę).

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Vademecum Głównego Księgowego Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów