Zasady opodatkowania transakcji dokonywanych przy udziale bonów na towary lub usługi omawia Łukasz Postrzech w komentarzu opublikowanym w Vademecum Głównego Księgowego
Za bon na towary lub usługi uznaje się instrument dający jego posiadaczowi prawo do otrzymania towarów lub usług lub skorzystania ze zniżki lub rabatu na dostarczane towary lub usługi. Emitent bonu zobowiązuje się do dostarczenia towarów lub usług, udzielenia zniżki lub rabatu. Bon może mieć formę elektroniczną lub fizyczną i ma zasadniczo spełniać funkcję handlową lub promocyjną, np. promowanie określonych towarów lub usług czy też przyspieszenie płatności za nie.
Istnieją różne rodzaje bonów. Niektóre z nich emitowane są za opłatą i mogą być opodatkowane już w momencie ich sprzedaży lub dopiero, kiedy są realizowane, w zależności od praktyk stosowanych w poszczególnych państwach członkowskich. Bony mogą być także emitowane nieodpłatnie i uprawniać ich posiadaczy do bezpłatnego otrzymania towarów lub usług. Nieodpłatny bon zniżkowy uprawniający jego posiadacza do otrzymania zniżki na daną transakcję jest traktowany jako zobowiązanie do obniżenia ceny.
Nie ma żadnych unijnych przepisów z zakresu podatku VAT regulujących sposób opodatkowania transakcji dokonywanych przy udziale bonów na towary lub usługi. Z tego względu poszczególne państwa członkowskie opracowały swoje własne zasady postępowania. Zasady te są nieskoordynowane i często powodują problemy. Nie zawsze jest oczywiste, w jakim momencie transakcja powinna zostać opodatkowana, gdy bon na towar lub usługę został wydany w jednym państwie członkowskim, zaś zrealizowany w drugim. Przykładowo dotyczy to międzynarodowych sieci hoteli promujących swoje usługi przy wykorzystaniu bonów ważnych w różnych państwach członkowskich UE. Prowadzi to do poważnej niewydolności wspólnego systemu o VAT.
Podstawowa trudność dotyczy określenia momentu, w którym należy opodatkować transakcję obejmującą bony na towary lub usługi. Niektóre państwa nakładają podatek na najbardziej rozpowszechnione rodzaje bonów w momencie ich wydania, podczas gdy inne dokonują tego w chwili realizacji bonu. Jeżeli bon wydawany w jednym państwie członkowskim jest wykorzystywany w innym państwie członkowskim, skutkiem praktycznym niespójności w systemach podatkowych może być podwójne opodatkowanie lub brak opodatkowania.
Obecnie obowiązujące zasady, interpretowane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, są kłopotliwe i trudne do zastosowania w praktyce. Z tego względu konieczne było ujednolicenie reguł dotyczących obrotu bonami.
1 stycznia 2019 r. wejdzie w życie Dyrektywa z 27 czerwca 2016 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE określająca reguły opodatkowania VAT bonów, w zamian za które uzyskać można towary lub usługi. W tym samym terminie Polska ma czas na implementacje powyższych reguł do ustawy o VAT. W świetle nowych reguł, nie będą podlegać zasadom opodatkowania właściwym dla bonów wszelkie instrumenty uprawniające wyłącznie do zniżki przy zakupie towarów lub usług, ale nieuprawniające do ich otrzymania. Nowe przepisy dotyczące bonów nie powinny również powodować zmian w opodatkowaniu podatkiem VAT biletów za transport, biletów wstępu do kin, muzeów, znaczków pocztowych itp.
Więcej na ten temat w komentarzu Łukasza Postrzecha w Vademecum Głównego Ksiegowego
