Podatnik jest współwłaścicielem budynku, w którym znajdują się odrębne lokale mieszkaniowe. Budynek wraz z lokalami stanowi przedmiot najmu na rzecz osoby fizycznej, nieprowadzącej działalności gospodarczej.
Najemca w wynajętym budynku zorganizował bursę szkolną stanowiącą placówkę niepubliczną. W ramach prowadzenia bursy wynajmujący wynajmuje uczniom lokale, na podstawie umów zawartych ze szkołami.
Ponadto podatnik jest przedsiębiorcą, prowadzącym działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, jednakże najem opisanej nieruchomości rozlicza jako tzw. najem prywatny, poza prowadzoną działalnością gospodarczą.
Kiedy będzie można zastosować zwolnienie z VAT na cele mieszkaniowe?
Podatnik zwrócił się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, w którym sformułował pytanie, czy wynajem nieruchomości pod bursy szkolne będzie korzystał ze zwolnienia z podatku VAT, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy VAT.
Najem i podnajem na cele mieszkaniowe
Podatnik uznał, że zwolnienie podatkowe na cele mieszkaniowe jest należne w dwóch sytuacjach: gdy wynajem w celu mieszkaniowym jest realizowany bezpośrednio przez wynajmującego oraz gdy osoby podnajmują lokal mieszkalny z dalszym przeznaczeniem na cele mieszkaniowe. W konsekwencji podatnik stwierdził, że w odniesieniu do swojej sytuacji, są spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia. Ponadto podatnik podkreślał, że wynajmowane lokale mają wyłączny cel mieszkalny i nie można go zmienić.
Stanowisko podatnika poparł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie (I SA/Kr 238/16), który uznał, że organ podatkowy nie odniósł się do wszystkich aspektów stanu faktycznego w sprawie.
Różne regulacje dla najmu i bursy szkolnej
Fiskus zanegował tok rozumowania podatnika. Fiskus wskazał, że podatnik nie wynajmuje de facto lokali na cele mieszkaniowe, ponieważ wynajmuje osobie, która dopiero organizuje bursy dla uczniów. W związku z czym organ uznał, że nie zostały wypełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia, a wynajem powinien zostać opodatkowany stawką 23 proc. VAT.
Zawężenia w stosowaniu zwolnień
10 stycznia br. Naczelny Sąd Administracyjny (I FSK 1576/16) uchylił wyrok WSA i tym samym zaaprobował argumentację fiskusa. NSA podkreślił, że zwolnieniu z VAT w tym przypadku podlegają usługi, które są świadczone, aby najemca mógł spełnić swój cel mieszkaniowy. Dodatkowo sąd podkreślił, że w regulacjach krajowych usługi najmu i zakwaterowania są rozróżnione i traktowane odrębnie. NSA przypomniał, że każde państwo członkowskie miało prawo do rozszerzenia wyłączeń z opodatkowania i z tego przywileju skorzystał polski ustawodawca w ten sposób, że bursa jako usługa zakwaterowania jest właśnie traktowana oddzielnie od usługi najmu. Ponadto sąd odwołał się do innego wyroku (I FSK 501/16), w którym wyrażono pogląd, że zwolnienie ma jedynie zastosowanie do sytuacji, w której najemca wykorzystuje nieruchomość do zaspokojenia swoich celów mieszkaniowych.
