W przedmiotowej sprawie naczelnik urzędu skarbowego, jako organ egzekucyjny prowadził postępowanie egzekucyjne do majątku podatnika na podstawie tytułu wykonawczego obejmującego zaległość podatkową z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, wystawionego na podstawie deklaracji.

W trakcie postępowania egzekucyjnego podatnik wystąpił z wnioskiem o przyjęcie korekty zeznania PIT, stwierdzenie nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz umorzenie postępowania egzekucyjnego w zakresie PIT. Organ egzekucyjny odmówił umorzenia opisanego postępowania egzekucyjnego, a zobowiązany wniósł zażalenie z żądaniem uchylenia tego postanowienia w związku z wygaśnięciem obowiązku podatkowego, wobec złożenia korekty.

Ostatecznie sprawa trafiła do NSA. Zdaniem sądu art. 59 § 1 u.p.e.a. nakazuje organowi egzekucyjnemu umorzenie postępowania m.in. w sytuacji, gdy obowiązek "nie istniał". Zwrot "nie istniał", zawarty w przepisie art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a., odnosi się do czasu przeszłego, sprzed wszczęcia egzekucji. Nie jest to sytuacja, która miała miejsce w rozpoznawanej sprawie. Brak bowiem przesłanek do przyjęcia, że egzekucja nie była niedopuszczalna. Pojęcie "obowiązek", o którym mowa w art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a., należy odnosić do tego obowiązku, który legł u podstaw wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Ten obowiązek w rozpoznawanej sprawie na mocy prawa przekształcił się w zobowiązanie podatkowe, o czym stanowi art. 21 § 1 pkt 1 w związku z § 2 o.p. Korekta tej deklaracji nie miała wpływu na jego powstanie ani na jej byt. Korekta deklaracji nie powoduje, że egzekwowany obowiązek "nie istniał" w rozumieniu art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a. Nie można zatem, przechodząc na grunt art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a. stwierdzić, że modyfikacja przez podatnika w drodze korekty deklaracji podatkowej wysokości zobowiązania podatkowego, wskazanej w tejże korekcie, skutkuje nieistnieniem obowiązku podatkowego (co jest przesłanką umorzenia).

Podsumowując, w świetle art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a. skorygowanie przez podatnika deklaracji podatkowej, w oparciu o którą wystawiono tytuł wykonawczy inicjujący egzekucję administracyjną, nie stanowi przesłanki do umorzenia postępowania egzekucyjnego. Obowiązek podatkowy istniał bowiem w momencie wszczęcia postępowania egzekucyjnego, a korekta deklaracji podatkowej nie zmienia okoliczności jego "istnienia", lecz może jedynie przesądzić o wysokości zobowiązania podatkowego.

Do czasu, gdy postępowanie podatkowe w przedmiocie określenia podatnikowi zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych pozostaje w toku, organ egzekucyjny zobligowany jest do prowadzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie tytułu wykonawczego, wystawionego w oparciu o złożoną przez podatnika deklarację podatkową, która nie została zakwestionowana przez organ podatkowy.

Wyrok NSA z 18 stycznia 2013 r., II FSK 952/11