Spółki sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z MSR/MSSF są zobowiązane do wdrożenia nowego MSSF 9 Instrumenty finansowe oraz MSSF 15 Przychody z umów z klientami dla okresów sprawozdawczych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2018 r. lub później. Dodatkowo już teraz powinny przygotować się do stosowania nowych zasad rozpoznawania i wyceny leasingu zgodnie z MSSF 16 Leasing, który będzie stosowany od 2019 r.
Wpływ tych nowych standardów rachunkowości na sprawozdawczość finansową był jednym z tematów IV Konferencji Sprawozdawczość Finansowa Spółek w praktyce – wyzwania i zagrożenia dla Zarządów i Rad Nadzorczych organizowanej przez BDO.
W opinii Edyty Kalińskiej, Partnera Zarządzającego Działem Rewizji Finansowej BDO, zmiany, z którymi muszą się zmierzyć spółki z początkiem 2018 r. są kolosalne. Są to zmiany nadrzędnych zasad rachunkowości.
Nowe zasady wyceny przychodów
Dużym wyzwaniem dla firm, szczególnie z branży budowlanej, telekomunikacyjnej czy tworzącej oprogramowania, będzie wdrożenie MSSF 15, który wprowadza zupełną zmianę modelu ujmowania przychodów. Jak wskazuje Edyta Kalińska jest to przejście od zasady ostrożnej wyceny przychodu do wyceny najbardziej prawdopodobnej. Może to mieć ogromny wpływ na jednostki, szczególnie w zakresie ujmowania programów bonusowych, płatności odroczonych czy wypłaty dywidend.
Magdalena Teległow, szef Biura Sprawozdawczości Grupy LOTOS, zwraca uwagę, iż wdrożenie MSSF 15 wymusza zmianę dotychczasowego podejścia, polegającą na oderwaniu się od faktur i przejścia do analizy umów.
Zmiana podejścia do wyceny instrumentów finansowych
Zmiany podejścia wymaga również wdrożenie MSSF 9, który wymusi szybsze rozpoznawanie straty, już w momencie powstawania należności. Jak zauważa Przemysław Czajor, doktor w Katedrze Rachunkowości na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego, w komentarzu Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej nr 9 Instrumenty finansowe zmiany dotyczące utraty wartości aktywów finansowych oznaczać będą prawdopodobnie obniżenie wyniku finansowego jednostek. Z drugiej strony, rozwiązanie takie powinno zmniejszyć ryzyko poniesienia nieoczekiwanych strat.
Tylko leasing finansowy
Największy wpływ na dotychczasową sprawozdawczość finansową będzie miał jednak MSSF 16. W opinii Edyty Kalińskiej, standard ten najbardziej wywróci dotychczasową sprawozdawczość. Wymaga on pełnej inwentaryzacji wszystkich umów i ich ponownego ujęcia w księgach. Będzie miał bardzo duży wpływ na wysokość zobowiązań w bilansie.
Jak wyjaśnia doktor Mikołaj Turzyński, Partner International Business Consultants, w komentarzu MSSF 16 Leasing, nowy model rachunkowości leasingu u korzystającego, wprowadzany regulacjami MSSF 16, powoduje liczne zmiany w dotychczasowej prezentacji umów leasingu w sprawozdaniu finansowym. Zasadnicza zmiana wiąże się z wprowadzeniem obowiązku przedstawiania prawa do użytkowania aktywa w sprawozdaniu z sytuacji finansowej i brakiem możliwości ujawniania pozycji z tytułu leasingu operacyjnego (dotychczas przewidzianego w regulacjach MSR 17).
Informacje już w sprawozdaniu za 2017 r.
Magdalena Teległow, szef Biura Sprawozdawczości Grupy LOTOS, przypomina, iż już w sprawozdaniu za 2017 r. trzeba przedstawić wstępną prognozę wpływu wdrożenia nowych MSSF na aktywa i zobowiązania prezentowane w sprawozdaniach finansowych. Na informacje te zwraca dużą uwagę Komisja Nadzoru Finansowego, ale także coraz częściej pytają już o nie instytucje finansowe, które bardzo często będą musiały dokonać ponownej analizy sytuacji finansowej i majątkowej tych spółek.
Zmiany w pracy działów księgowych
Tak duże zmiany wynikające z wdrożenia nowych MSSF będą miały swoje odzwierciedlenie nie tylko w sprawozdawczości finansowej i wyniku finansowym spółek, ale także w pracy działów księgowych. Nowe MSSF wymuszą większą współpracę działów księgowych z menedżerami oraz zarządem, którzy uczestniczą w negocjacjach umów i potrafią ocenić, jaki jest cel ich zawarcia. Spowodują również konieczność wprowadzenia zmian w systemach informatycznych i inwentaryzacji umów.
Spółki czeka, więc rok pełen wyzwań, do których warto się już dziś dobrze przygotować. Polecam zapoznanie się ze szczegółowym omówienie nowych standardów MSSF 9 Instrumenty finansowe oraz MSSF 16 Leasing.