Delegowanie pracowników do wykonywania pracy w krajach Unii Europejskiej to temat, który budzi coraz większe zainteresowanie zarówno wśród Polaków poszukujących pracy za granicą, jak i zagranicznych przedsiębiorców. Jak pokazuje najnowszy raport Komisji Europejskiej, w 2015 roku Polska oddelegowała do pracy za granicę aż 463.174 pracowników. Niezmiennie od kilku lat jesteśmy liderem w Unii Europejskiej pod względem wielkości delegowania. Natomiast krajem, który w 2015 roku przyjął największą ilość pracowników, czyli 418 908 osób, były Niemcy. Przyjmuje się, że spośród wszystkich państw na świecie, nasi zachodni sąsiedzi mają najbardziej skomplikowaną procedurę przygotowania zeznań podatkowych. Wynika to ze złożoności niektórych aktów prawnych oraz deklaracji. Ekspert CPC Consulting wyjaśnia, jakie zasady przygotowania zeznań podatkowych obowiązują osoby, które pracowały w Niemczech.
Zasady rozliczania podatków na terenie Niemiec
Zarówno firmy delegujące pracowników, jak i sami pracownicy zobowiązani są do przestrzegania przepisów w zakresie zatrudnienia, obowiązujących na terenie kraju przyjmującego, czyli kraju, w którym dana osoba ma wykonywać pracę. Pracownik zatrudniony przez polską agencję zatrudnienia, który wyjeżdża do pracy za granicę musi wiedzieć, że od pierwszego dnia pracy agencja ta ma obowiązek opodatkować jego wynagrodzenie na terenie kraju przyjmującego. W przypadku Niemiec, składki na podatek odprowadzane są z wynagrodzenia pracownika do niemieckiego urzędu skarbowego, czyli Finanzamtu. Jeśli kontrakt, a tym samym długość wykonywanej pracy przekroczy 183 dni, pracownik zobowiązany jest do rozliczenia się z podatku na terenie Niemiec.
Rozliczenie podatkowe powinno być złożone w urzędzie skarbowym w Niemczech najpóźniej do 31 maja każdego kolejnego roku występującego po roku rozliczeniowym. Zgodnie z niemiecką ordynacją podatkową, osoba na stałe zameldowana w Polsce musi wskazać na terenie Niemiec swojego reprezentanta podatkowego, który nie tylko przygotuje dla podatnika zeznanie podatkowe, ale również będzie odpowiadać przed urzędem skarbowym za jego jakość. Reprezentantem podatkowym może być osoba fizyczna, zameldowana na stałe na terenie Niemiec. Może to być znajomy, znajoma lub członek rodziny, który na podstawie upoważnienia, wykona na rzecz podatnika rozliczenie podatku. Warto podkreślić, że reprezentant podatkowy musi znać obowiązujące w Niemczech zasady rozliczania, które są dosyć skomplikowane. Z tego względu, osoby, które pracowały w Niemczech często wolą powierzyć przeprowadzenie rozliczenia certyfikowanym biurom rachunkowym lub podatkowym, które również mogą być reprezentantem podatkowym. Biuro podatkowe działając na podstawie upoważnienia odpowiada za skompletowanie potrzebnych dokumentów, rozliczenie podatku jak również korespondencją z urzędem skarbowym. W Polsce także działa wiele biur podatkowych, które specjalizują się w rozliczeniu podatku na terenie Niemiec oraz prowadzeniu pełnej korespondencji z niemieckim urzędem skarbowym. Przed podjęciem współpracy z biurem podatkowym warto upewnić się, że jest to biuro certyfikowane, z uprawnieniami oraz wiedzą i doświadczeniem w przygotowywaniu zeznań podatkowych na terenie Niemiec.
CPC Consulting na bieżąco informuje pracowników, których oddelegowuje do pracy w Niemczech, o obowiązkach, które powinni wypełniać w związku z wykonywaniem pracy na terenie Niemiec. Dotyczy to również obowiązku rozliczania podatków. Zawsze pozostajemy do dyspozycji pracownika, jeżeli poprosi nas o wsparcie w znalezieniu wiarygodnego biura podatkowego, zarówno na terenie Polski, jak i Niemiec – mówi Agnieszka Nocuń, Key Account Manager w CPC Consulting.
Jeśli pracownik nie rozliczył się jeszcze z podatku odprowadzonego na terenie Niemiec, ma na to czas do 4 lat wstecz. Oznacza to że, jeżeli pracował w Niemczech w 2015 roku i w 2017 roku przypomniał sobie, że nie złożył jeszcze zeznania podatkowego, to wciąż może wypełnić ten obowiązek, ponieważ nie minęły 4 lata. Niezłożenie zeznania podatkowego w terminie wiąże się z koniecznością zapłacenia wysokich kar finansowych, nałożonych przez niemiecki urząd skarbowy na podatnika. Ich nieopłacenie natomiast, może uniemożliwić pracownikowi wykonywanie dalszej pracy na terenie Niemiec.
Jak prawidłowo się rozliczyć?
Podstawą do dokonania właściwego rozliczenia jest uzyskanie od pracodawcy, czyli w tym przypadku agencji zatrudnienia, dwóch dokumentów. Pierwszym z nich jest Lohnsteuerbescheinigung, który podsumowuje okres zatrudnienia pracownika, wysokość wynagrodzenia brutto oraz wysokość odprowadzonych podatków. Drugi dokument to zaświadczenie o wysokości odprowadzonych składek na ubezpieczenie społeczne. Należy również pamiętać, że zaraz po przyjeździe do Niemiec pracownik powinien obowiązkowo zameldować się w odpowiednim dla swojego miejsca zakwaterowania Urzędzie Miasta/Urzędzie Gminy. W ten sposób Finanzamt odnotowuje dzień, od którego dany pracownik przebywa i pracuje na terenie Niemiec. Nadaje mu również indywidualny numer podatkowy, czyli Identifikationsnummer, niezbędny do późniejszego rozliczenia się w urzędzie skarbowym. Niezależnie od tego, czy dany pracownik miał już wcześniej nadany Identifikationsnummer, zawsze gdy zmienia miejsce zamieszkania ma obowiązek zameldować się na nowo w odpowiednim dla swojego miejsca zakwaterowania Urzędzie Miasta lub Gminy oraz wymeldować z poprzedniego miejsca.
Każda agencja zatrudnienia, która jest świadoma praw i obowiązków związanych z pobytem i pracą na terenie Niemiec, powinna być wsparciem dla pracowników również w sprawach, za które bezpośrednio nie odpowiada. CPC Consulting informuje pracowników o dokumentach, które otrzymają w ramach podsumowania ich zatrudnienia w danym roku podatkowym, niezbędnych do późniejszego rozliczenia się z podatku na terenie Niemiec – komentuje Agnieszka Nocuń z CPC Consulting.
Co można odliczyć od podatku?
Prawidłowa dokumentacja zeznania podatkowego składa się z szeregu oświadczeń pracownika dotyczących jego indywidualnej sytuacji zawodowej, rodzinnej, podatkowej czy wyznaniowej. Przykładowe oświadczenia mogą dotyczyć stanu rodzinnego podatnika, kosztów przejazdów do miejsca pracy, kosztów zakwaterowania, uzyskanych dochodów w rozliczanym roku podatkowym, kosztów odzieży roboczej, konta bankowego, zameldowania na terenie Niemiec czy zmiany miejsca zatrudnienia. Za skompletowanie oświadczeń dotyczących indywidualnej sytuacji podatnika odpowiada sam podatnik lub wyznaczony przez niego reprezentant podatkowy. By uzyskać zwrot podatku, pracownik powinien zadbać o niektóre dokumenty jeszcze w trakcie trwania zatrudnienia i pobytu na terenie Niemiec. W związku z tym, powinien pamiętać o kompletowaniu paragonów potwierdzających prowadzenie dwóch gospodarstw domowych, w Polsce i na terenie Niemiec. Mogą to być rachunki za przejazdy do pracy, naprawę samochodu, rozmowy telefoniczne czy wynajem pokoju lub mieszkania. W rozliczeniu podatkowym w Niemczech można również uwzględnić koszty dojazdu do rodziny np. bilet do Polski lub koszt paliwa wyliczany na podstawie liczby przejechanych kilometrów.
Rozliczenie podatku na terenie Niemiec a obowiązek złożenia zeznania podatkowego w Polsce
W ramach umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską a Niemcami, praca wykonywana w Niemczech nie podlega przymusowi złożenia zeznania podatkowego w Polsce. Nie trzeba też wykazywać w zeznaniu dochodów uzyskanych z pracy za granicą, jeśli pracownik nie osiągnął w danym roku w Polsce innych dochodów podlegających opodatkowaniu. W przypadku, w którym pracownik w ciągu roku generował dochody, zarówno z pracy na terenie Polski, jak i Niemiec, zobowiązany jest do dokonania rozliczenia podatku na terenie Polski. W owym zeznaniu pracownik rozlicza się z dochodu uzyskanego w Polsce, a dochód uzyskany z pracy za granicą jedynie wykazuje.
Terminowe rozliczenie się z urzędem skarbowym na terenie Niemiec może być dla pracownika zadaniem bardziej skomplikowanym niż rozliczenie podatku w Polsce. Tym bardziej, jeszcze przed podjęciem pracy na terenie Niemiec, warto rozważyć zatrudnienie w profesjonalnej agencji zatrudnienia. Dzięki jej wsparciu w trakcie całego okresu zatrudnienia pracownik będzie na bieżąco informowany o najważniejszych kwestiach, w tym również związanych z rozliczeniem podatku na terenie Niemiec.