Pytanie:

Podatnik prowadzący księgi rachunkowe otrzymuje od swoich kontrahentów faktury korygujące z tytułu udzielonych rabatów – upustów (zarówno takie, w których wskazuje się konkretne faktury których rabaty dotyczą, jak i takie, w których wskazany jest jedynie miesiąc, do którego rabaty są udzielone). Faktury te wystawiane są w danym miesiącu za miesiąc wcześniejszy.

Do którego okresu – zarówno pod kątem podatku dochodowego jak i VAT winien on ujmować te faktury – czy do okresu, którego rabaty dotyczą, czy do okresu, w którym faktury są wystawione?

Czy sytuacja wygląda inaczej w przypadku podatnika prowadzącego PKPiR?

Odpowiedź:

Otrzymawszy fakturę korygującą rabatową dotyczącą poprzedniego miesiąca, zarówno w VAT jak i PIT, podatnik winien uwzględnić ją w miesiącu otrzymania (zasada taka ma zastosowanie zarówno w przy księgach rachunkowych jak i podatkowej księdze przychodów i rozchodów). Jeżeli jednak podatnik nie wyznaczył jeszcze zaliczki za miesiąc, w którym zostały uwzględnione obniżone koszty, wówczas musi rozliczyć je w niższej kwocie (po rabacie); podobnie gdy faktura korygująca wpłynęła przed złożeniem deklaracji VAT za miesiąc otrzymania faktury pierwotnej.

Uzasadnienie:

Udzielając odpowiedzi na pytanie czytelnika należy w skazać, że prawodawca podatkowy nie precyzuje w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f., jak należy rozliczać uzyskane rabaty. W praktyce coraz popularniejszym zdaje się być pogląd (patrz np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 października 2012 r., IPPB1/415-897/12-2/ES), według którego, bez względu na przyczynę, zmniejszenia kosztów winny być uwzględniane w okresie, w którymi koszty takie były pierwotnie rozliczone - to by oznaczało, że otrzymawszy w danym miesiącu rabat do kosztów rozliczonych w poprzednim okresie podatnik winien skorygować koszty poprzedniego okresu i dopłacić zaliczkę wraz z odsetkami. Trudno jest pogodzić się z taką wykładnią.

Uważam, że jedyną racjonalną jest interpretacja, w ramach której, otrzymawszy rabat do kosztów zakończonego okresu podatnik winien uwzględnić je w bieżącym rozliczeniu w fiskusem. Gdyby jednak podatnik otrzymał fakturę korygującą, lub w inny sposób dowiedział się o zmniejszeniu, jeszcze przed wyznaczeniem zaliczki za miesiąc, w którym były rozliczone koszty, wówczas racjonalnym zdaje się być odpowiednie zastosowanie przepisów odnoszących się do rozliczenia rocznego i obniżenie kosztów już przy ich pierwotnym rozliczeniu. Bez znaczenia, w moim przekonaniu, jest to jaką ewidencję podatkową podatnik prowadzi (wobec faktu, że u.p.d.o.f. milczą na ten temat).

Na płaszczyźnie VAT zastosowanie ma art. 86 ust. 19a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.). Według takiego, w przypadku gdy nabywca towaru lub usługi otrzymał fakturę korygującą, w tym dotyczącą rabatu po transakcyjnego, jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę korygującą otrzymał. Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.
Jeżeli zatem podatnik otrzymał fakturę korygująca już po złożeniu deklaracji za miesiąc otrzymania faktury pierwotnej (tj. po rozliczeniu VAT z takiego dokumentu), wówczas uwzględni zmniejszenie w miesiącu otrzymania; jeżeli VAT naliczony z faktury pierwotnej nie został jeszcze rozliczony, wówczas należy dokonać jego obniżenia przy dokonywaniu rozliczenia podatku z faktury zakupowej.