Gminy oraz pozostałe jednostki samorządu terytorialnego są zobligowane do wykonywania zadań publicznoprawnych. W związku z tym realizują inwestycje, których celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkańców, rozwój czy też promocja danego obszaru.

Często ich działanie w tym zakresie przypomina działalność przedsiębiorców zajmujących się dostawą towarów lub świadczeniem usług. To z kolei wywołuje pytania czy – i jeżeli tak, to w jakim zakresie – gminom przysługuje prawo od odliczenia podatku od towarów i usług.

Kwestia ta jest problematyczna, o czym świadczy znaczna liczba wniosków o wydanie interpretacji indywidualnych kierowanych do organu interpretacyjnego w tym zakresie, i została podjęta w artykule opublikowanym w majowym numerze "Przegladu Podatkowego" pt. Prawo do odliczenia podatku naliczonego przez jednostki samorządu terytorialnego.

Z treści art. 86 ust. 1 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Podatnik z kolei w celu odliczenia podatku naliczonego ma przede wszystkim obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną.

Gmina może zostać uznana za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tzn. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jej zadań oraz wtedy, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jej zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych. Jednostki samorządu terytorialnego są bowiem podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany, wynajmu, dzierżawy itp.

Przegląd Podatkowy Więcej w majowym numerze "Przeglądu Podatkowego" >>