Sprawa dotyczyła firmy zajmującej się sprzedażą detaliczną i hurtową olejów smarowych i smarów oznaczonych kodem CN 2710 19 71 - 2710 19 99. Firma produkty te nabywa wewnątrzwspólnotowo. Prowadziła przy tym skład podatkowy jak i ewidencję sprzedaży. Oleje smarowe są sprzedawane w Polsce ostatecznym odbiorcom lub pośrednikom dokonującym dalszej odsprzedaży. Zdaniem firmy oleje smarowe oznaczone kodem CN 2710 19 71 - 2710 19 99 wykorzystywane do celów innych niż napędowe lub grzewcze nie podlegają opodatkowaniu podatkiem akcyzowym oraz nie mają do nich zastosowania przepisy dotyczące kontroli i obrotu zawarte w dyrektywie horyzontalnej. Według firmy polskie przepisy dotyczące podatku akcyzowego są niedostosowane do regulacji wspólnotowych.

W 2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną nr IPPP1/443-1777/08-2/SM, w której stanowisko firmy uznał za nieprawidłowe. Fiskus wówczas stwierdził, iż krajowe regulacje w zakresie opodatkowania podatkiem akcyzowym wymienionych w ustawie produktów rafinacji ropy naftowej (w tym olejów smarowych klasyfikowanych do ww. kodów CN) nie pozostają w sprzeczności z zasadami prawa wspólnotowego określonymi w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską (TWE) oraz w dyrektywach 2003/96/WE i 92/12/EWG. Zatem nie stoi to na przeszkodzie stosowania przepisów krajowych, które przewidują pobieranie podatku konsumpcyjnego od olejów smarowych w przypadku, gdy są one przeznaczone, oferowane do sprzedaży lub wykorzystywane do innych celów, niż jako paliwo silnikowe lub grzewcze.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA, który w prawomocnym wyroku uznał, że produkty energetyczne objęte kodem CN 2710 podlegają podatkowi akcyzowemu w ramach zharmonizowanego systemu, lecz tylko wtedy, gdy są wykorzystywane, jako paliwa silnikowe lub do ogrzewania. Nie mogą być zaliczone do wyrobów zharmonizowanych, gdy są wykorzystane do celów innych niż paliwo silnikowe lub paliwa do ogrzewania. NSA podkreślił, że dyrektywa energetyczna ma charakter bezwzględnie obowiązujący, a wyłączenie przedmiotowych olejów z zakresu jej działania jest wyłączeniem definitywnym, co oznacza, że nie są objęte systemem ujednoliconego podatku akcyzowego. W związku z powyższym NSA stwierdził, że oleje smarowe przeznaczone na inne cele, niż paliwo silnikowe lub paliwa do ogrzewania, w świetle przepisów wspólnotowych nie podlegają akcyzie zharmonizowanej. Fiskus w związku z tym rozstrzygnięciem uznał więc w interpretacji z 2011 r. stanowisko firmy za prawidłowe.

Jednak 12 lutego 2015 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w polskiej sprawie C-349/13 (była to sprawa innego podatnika) orzekł, że art. 3 ust. 3 dyrektywy 92/12/EWG oraz art. 1 ust. 3 dyrektywy 2008/118/WE nie sprzeciwiają się temu, aby produkty nienależące do zakresu stosowania tych dyrektyw, takie jak oleje smarowe wykorzystywane do celów innych niż napędowe i grzewcze, były objęte podatkiem regulowanym przez zasady identyczne jak te dotyczące systemu ujednoliconego podatku akcyzowego, ustanowionego przez rzeczone dyrektywy, jeżeli fakt objęcia rzeczonych produktów tym podatkiem nie powoduje formalności przy przekraczaniu granic w handlu pomiędzy państwami członkowskimi.

Po tym wyroku minister finansów zmienił korzystną dla firmy interpretację. Jego zdaniem, związanie oceną wyrażoną w wydanym wyroku NSA i powtórzoną w wykonującej te wyroki interpretacji indywidualnej z 2011 r., przy jednoczesnym wystąpieniu odmiennej oceny TSUE, uniemożliwiłoby jednolite stosowanie przepisów prawa podatkowego.

Powstała jednak wątpliwość, czy minister finansów ma prawo zmienić interpretację po prawomocnym już orzeczeniu NSA.

Interpretacja indywidualna ministra finansów z 18 maja 2016 r., sygn. akt PA2.8011.1.2016, LEX nr 310446

Dowiedz się więcej z książki
Akcyza. Przewodnik po zmianach
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł