Sprawa dotyczyła architekta, któremu fiskus określił odsetki za zwłokę od nieuregulowanej w terminie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za grudzień 2015 r. w kwocie 775 zł, obliczone na dzień złożenia zeznania, tj. na dzień 20.04.2016 r.
Architekt prowadzący działalność gospodarczą w 2015 r. skorzystał z możliwości kwartalnego opłacania zaliczek. W zeznaniu PIT-36L za 2015 r. wykazał należne zaliczki za poszczególne kwartały oraz należny podatek dochodowy. Szkopuł w tym, że zaliczki za IV kwartał 2015 r. nie wpłacił w ustawowym terminie, tj. do 20.01.2016 r. Zaliczkę tą zapłacił 15.04.2016 r. wraz z odsetkami na dzień zapłaty. Wpłata na konto Urzędu Skarbowego została zaliczona przez organ podatkowy na poczet zobowiązania podatkowego wynikającego z zeznania PlT-36L.

Kwestię sporną stanowi zasadność naliczenia przez organ podatkowy odsetek od niewpłaconej przez podatnika w terminie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za IV kwartał 2015 r. z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie architektury.
 

Dla podatnika niezrozumiały jest fakt, iż fiskus naliczył odsetki za zwłokę od upływu terminu płatności, tj. 21.01.2016 r. do dnia złożenia zeznania podatkowego za 2015 r., tj. do dnia 20.04.2016 r.

Fiskus wyjaśnił, że zeznanie podatkowe PIT-36L za 2015 r. o wysokości osiągniętego dochodu, złożone przez podatnika w dniu 20.04.2016 r., nie kreuje zobowiązania podatkowego, jest bowiem wyłącznie formą, w której podatnik przedstawia organowi podatkowemu samoobliczenie zobowiązania podatkowego, które organ podatkowy może zakwestionować decyzją określającą zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem Organu nie można zaliczyć wpłaty podatnika z dnia 15.04.2016 r. na zaliczkę w podatku dochodowym za IV kwartał 2015 r., gdyż na dzień wpłaty taka zaliczka nie istniała. Z dniem 20.01.2015 r., tj. z dniem upływu terminu płatności, nastąpiła utrata bytu prawnego tej zaliczki. Każda wpłata dokonana przez podatnika po 20 stycznia następnego roku (nawet przed złożeniem zeznania podatkowego) będzie wpłatą na poczet zobowiązania podatkowego, a nie na poczet zaliczki na podatek dochodowy, która utraciła swój byt prawny. Dlatego według fiskusa nieuprawnione jest twierdzenie, że istnieją podstawy do zaliczenia wpłaty dokonanej w dniu 15.04.2016 r. na poczet wygasłej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Dlatego też odsetki od niewpłaconej w terminie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za IV kwartał 2015 r. należało naliczyć od dnia następnego po upływie terminu płatności do dnia złożenia pierwotnego zeznania za 2015 r., tj. 20.04.2016 r. Zgodnie bowiem z zasadą wyrażoną w § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 22.08.2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz. U. Nr 165, poz. 1373), w odniesieniu do wpłat dokonanych po dniu 20 stycznia następnego roku podatkowego, ale przed złożeniem zeznania rocznego, odsetki mogą być naliczane do dnia wpłaty tylko pod warunkiem, że pokryją w całości sumę zarówno odsetek za zwłokę od nieuregulowanych zaliczek na podatek dochodowy, jak i podatek do zapłaty wynikający z zeznania rocznego. W rozpoznawanej sprawie wpłata dokonana w dniu 15.04.2016 r. została uznana za wpłatę na poczet zobowiązania podatkowego wynikającego z zeznania PIT-36L. Z tego też względu odsetki należało naliczyć do dnia złożenia zeznania rocznego, tj. 20.04.2015 r.

Sprawa trafiła do WSA w Olsztynie. Sąd zgodził się z fiskusem. Zdaniem sądu każda uszczuplona zaliczka staje się odrębną zaległością podatkową. Zaległości te istnieją aż do czasu rozliczenia ich w zeznaniu rocznym w terminie do 30 kwietnia następnego roku. W tym samym terminie podatnicy są obowiązani wpłacić różnicę pomiędzy podatkiem należnym od dochodu wynikającym z zeznania, a sumą należnych za dany rok zaliczek. W tym też dopiero momencie zobowiązanie z tytułu zaliczek na podatek dochodowy ulega przekształceniu, transformacji w roczne zobowiązanie w podatku dochodowym.

Sąd potwierdził, że zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 7 wskazanym przepisem powołanego rozporządzenia, odsetki za zwłokę od nieuregulowanych w terminie płatności w całości lub w części zaliczek na podatek dochodowy są naliczane do dnia złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy, a w przypadku niezłożenia zeznania w terminie, na ostatni dzień terminu złożenia zeznania. Architekt w rozpoznanej sprawie dokonał tego rozliczenia 20 kwietnia 2016 r. W tym też dopiero momencie zobowiązanie z tytułu zaliczki na podatek dochodowy uległo przekształceniu w roczne zobowiązanie w podatku dochodowym. W konsekwencji istniały podstawy faktyczne i prawne naliczenia odsetek za okres opóźnienia t.j. od 21 stycznia 2016 r. do 20 kwietnia 2016 r.

Wyrok WSA w Olsztynie z 12 kwietnia 2017 r., I SA/Ol 122/17

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Vademecum Głównego Księgowego Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów