Ministerstwo Finansów pracuje aktualnie nad dwoma projektami ustaw. Są to zmiany w przepisach o podatku od towarów i usług, Prawa o miarach i innych ustaw. Prace nad nowelizacją przepisów zostały podjęte w związku ze zgłaszanymi znacznymi nadużyciami w zakresie wystawiania faktur do paragonów fiskalnych.
Od lipca paragony tylko z NIP
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw wprowadza zasadę, że w przypadku sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, fakturę do paragonu fiskalnego na rzecz nabywcy posługującego się NIP (lub numerem za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej) wystawia się tylko w przypadku, gdy paragon dokumentujący tę sprzedaż zawiera ten numer. Potwierdza to Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację nr 20997. Resort tłumaczy, że zmiany te są reakcją na zaobserwowany nieuczciwy proceder polegający na wystawianiu faktur na zaprzyjaźnione firmy, w zamian za korzyść majątkową, do paragonów fiskalnych wygenerowanych przez kasę, a nie odebranych przez klientów. Firmy na podstawie wystawionych faktur dokonują odliczenia podatku VAT, mimo że w rzeczywistości nie nabyły towarów lub usług, a tym samym zawyżają koszty podatkowe. Wprowadzenie tej regulacji jest niezbędne w świetle prowadzonych działań zmierzających do uszczelnienia systemu podatku VAT. Zmiany w tym zakresie mają wejść w życie z początkiem lipca br.
LEX Biblioteka Podatkowa >>
Konieczność zakupu nowej kasy
Resort finansów przyznaje, że nie wszystkie obecnie funkcjonujące na rynku kasy rejestrujące posiadają możliwość umieszczenia na paragonie NIP nabywcy. Wystawianie faktur w oparciu o paragony na rzecz nabywców posługujących się takim numerem będzie ograniczone do tej grupy kas, które posiadają tę funkcjonalność. Oznacza to, że przedsiębiorca, który nie będzie posiadał kasy, która będzie umieszczała numery NIP na paragonach, nie będzie mógł wystawiać do tych paragonów faktur.
Od października kasy online
Jednym z priorytetowych działań resortu finansów jest także wprowadzenie kas online. Nowe typy urządzeń będą automatycznie przesyłały dane do centralnego systemu teleinformatycznego prowadzonego przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Po wejściu w życie projektowanej ustawy podatnicy nadal będą mogli nabywać do prowadzenia ewidencji kasy rejestrujące starego rodzaju (kasy z papierowym zapisem kopii do 31 grudnia 2018 r., natomiast kasy z elektronicznym zapisem kopii do 31 grudnia 2022 r.). Jak podkreśla resort finansów, projekt nie przewiduje jednakże obowiązku wymiany kas rejestrujących na kasy online, poza wyjątkami dotyczącymi określonych branż. W pierwszej kolejności bezwzględnym obowiązkiem stosowania nowych kas będą branża paliwowa, gastronomia i fryzjerstwo.
Anna Getka-Juśkiewicz, starszy konsultant w Crido Taxand, zwraca uwagę, że planowane zmiany w zakresie kas fiskalnych są kolejnymi z szeregu zmian wprowadzanych przez Ministerstwo Finansów, mających na celu uszczelnienie systemu VAT i walkę z szarą strefą. Dane gromadzone z ewidencji za pomocą kas online obejmą m.in. wartość sprzedaży, kwoty podatku należnego, stawkę VAT oraz rodzaj towaru/usługi i posłużą organom podatkowym do bieżącej analizy prawidłowości rozliczeń przedsiębiorców i wykrywania nieprawidłowości z tym związanych. Jej zdaniem powyższe zmiany można więc ocenić jako pozytywne.
Ekspertka zauważa jednak, że w zakresie ograniczenia możliwości wystawienia faktury do paragonu, który zawiera NIP nabywcy, należy wskazać, że projekt nowelizacji przewiduje surowe kary za nieprzestrzeganie ww. wymogu. Organ podatkowy będzie miał prawo do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 100 proc. kwoty VAT wykazanego na fakturze wystawionej do paragonu niezawierającego NIP nabywcy, zarówno w odniesieniu do sprzedawcy, który wystawi taką fakturę jak i nabywcy, który ujmie taką fakturę w swojej ewidencji i odliczy VAT.
Jak podkreśla natomiast Wojciech Kotowski, radca prawny w Kancelarii Ożóg Tomczykowski, planowane uzależnienie możliwości wystawienia faktury VAT do paragonu od wskazania numeru NIP na paragonie budzi wiele kontrowersji. Nie ulega wątpliwości, że czynności zmierzające do zmniejszenia ryzyka wyłudzeń zasługują na poparcie, niemniej propozycja ministra finansów może wprowadzać utrudnienia nieproporcjonalne do zakresu zagrożenia i realnie skutkować ograniczeniem prawa do odliczenia VAT przez podatników. W przypadku wprowadzenia tych zasad w życie podatnicy będą zmuszeni do większej dyscypliny, bowiem wystawienie faktury do paragonu bez NIP oraz posługiwanie się taką fakturą będzie obarczone sankcją.
Przeczytaj również praktyczny komentarz Adama Bartosiewicza pt. Kasy fiskalne on-line. >>