Spółka cywilna wykupiła samochód osobowy z kratką z leasingu operacyjnego. W związku z podjęciem decyzji o wycofaniu tego składnika ze spółki na rzecz jednego wspólnika wystawiono fakturę VAT wewnętrzną dokumentującą dostawę samochodu (przy nabyciu przysługiwało pełne odliczenie).
W jaki sposób rozliczyć tą transakcję w podatku dochodowym od osób fizycznych?
Czy mamy do czynienia ze zniesieniem współwłasności, czy po stronie drugiego wspólnika powstaje dochód do opodatkowania, bądź konieczność jego spłaty?

Transakcja powyższa stanowi w mojej ocenie przekształcenie współwłasności łącznej takiego składnika majątkowego na współwłasność ułamkową, a następnie nieodpłatne zniesienie tej współwłasności (czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn). Transakcja ta nie wywołuje żadnych skutków na gruncie PIT, w szczególności nie skutkuje powstaniem u wspólników przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Szczegóły znajdują się w uzasadnieniu.
Wycofanie samochodu (czy innego składnika majątku) ze spółki cywilnej na cele osobiste wspólników nie skutkuje, co do zasady, powstania u nich przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dotyczy to również w mojej ocenie sytuacji, gdy samochód wycofywany jest ze spółki do majątku jednego tylko ze wspólników. A zatem w przedstawionej sytuacji wycofanie samochodu ze spółki cywilnej na rzecz jednego ze wspólników nie spowoduje powstania przychodu u żadnego ze wspólników (zarówno po stronie wspólnika otrzymującego samochód, jak również po stronie pozostałych wspólników).
Transakcja taka stanowi w mojej ocenie przekształcenie współwłasności łącznej takiego składnika majątkowego na współwłasność ułamkową (należy bowiem wskazać, że składniki majątku spółek cywilnych stanowią współwłasność łączną tych wspólników - zob. przykładowo wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2007 r., V CSK 132/07, niepubl.), a następnie nieodpłatne zniesienie tej współwłasności (z treści pytania nie wynika bowiem, aby wycofaniu samochodu ze spółki cywilnej do majątku jednego ze wspólników towarzyszyło jakiekolwiek wynagrodzenie; występowanie takiego wynagrodzenia nie jest konieczne). Czynność ta podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn (zob. art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768).
Dodać pragnę, że z punktu widzenia PIT nie jest konieczne dokumentowanie wskazanej transakcji w żaden szczególny sposób (warto jednak sporządzić protokół takiego przekazania). Jednocześnie przypomnieć pragnę, że przepisy przewidują, że w razie sprzedaży składnika majątku wycofanego z działalności gospodarczej (w ciągu sześciu lat od wycofania) uzyskany z tego tytułu przychód stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej (zob. art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. - dalej u.p.d.o.f.). Według mnie dotyczyć to będzie omawianej sytuacji w zakresie, w jakim własność samochodu nie została nabyta w drodze zniesienia współwłasności (tj. w części odpowiadającej jego udziałowi we współwłasności ułamkowej samochodu po jej przekształceniu ze współwłasności łącznej). W pozostałym zakresie przychód z ewentualnej sprzedaży samochodu może być w mojej ocenie przychodem z innych źródeł (powstanie on jednak tylko, jeśli sprzedaż samochodu nastąpi przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło zniesienie współwłasności samochodu - zob. art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) u.p.d.o.f.).