Otrzymałam na rozpoczęcie działalności gospodarczej pomoc de minimis na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 6 maja 2008 r. w sprawie udzielania pomocy publicznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Dz. U. Nr 90, poz. 557 z późn. zm.). W ramach umowy musiałam założyć działalność gospodarczą i dopiero po jej otwarciu otrzymałam w dwóch transzach przelew na zakup: towaru handlowego, remont lokalu, wyposażenie firmy i zakup środków trwałych.
Czy dokonane zakupy, tj. towar handlowy i wyposażenie firmy, mogę uznać w PKPiR za koszt uzyskania przychodu oraz amortyzację dotyczącą remontu lokalu powyżej 3500 zł i zakup środków trwałych?
Czy otrzymaną dotację zaksięgować w pozostałe przychody z datą jej otrzymania i opodatkować? A może jest ona zwolniona z opodatkowania?
Dotacje w części przeznaczonej za zakup środków trwałych (wartości niematerialnych i prawnych) w ogóle nie są przychodem podatkowym. Odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej tych środków trwałych nie są kosztami podatkowymi (w części w jakiej wydatek został sfinansowany z dotacji).
W pozostałej części otrzymane dotacje korzystają ze zwolnienia podatkowego. Wydatki sfinansowane tymi dotacjami także nie stanowią kosztów podatkowych.
Sytuacja jest stosunkowo prosta, jeśli chodzi o opodatkowanie otrzymanej dotacji na zakup środków trwałych. Zgodnie bowiem z przepisem art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., przychodami z działalności gospodarczej są również dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których, zgodnie z art. 22a-22o, dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.
Otrzymane środki w części przeznaczonej za zakup środków trwałych podlegających amortyzacji nie będą przychodem podatkowym.
Odpisy amortyzacyjne od środków trwałych (wartości niematerialnych i prawnych), których zakup został sfinansowany dotacją (otrzymaną niezależnie z jakich źródeł), nie będą stanowić kosztu podatkowego. Odpisy amortyzacyjne z kosztów uzyskania przychodów wyłącza wyraźnie przepis art. 23 ust. 1 pkt 45 u.p.d.o.f.
Więcej wątpliwości dotyczy natomiast kwalifikacji pozostałej części dofinansowania oraz wydatków sfinansowanych za pomocą tego dofinansowania.
Zakładam w tym miejscu, że środki, o których mowa, zostały otrzymane jeszcze w 2009 r. (ale po 31 grudnia 2006 r.).
W początkowym okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej istniała praktyka, zgodnie z którą wszelkie środki pomocowe otrzymywane przez podatników w ramach programów pomocowych finansowych ze środków unijnych, zaliczano do przychodów wolnych od podatku, zaś koszty finansowane za pomocą tych środków nie były uznawane za koszty uzyskania przychodu.
Ministerstwo Finansów uznało tę praktykę za błędną. W piśmie z dnia 30 sierpnia 2006 r., DD6-8213-8/06/DZ/412 (Dz. Urz. MF z 2006 r. Nr 12, poz. 90) Minister Finansów stwierdził m.in.: "Pomoc, jaką otrzymują beneficjenci, pochodzi ze środków pożyczonych z budżetu państwa na prefinansowanie realizowanych programów i projektów pomocowych. W związku z tym nie jest to pomoc otrzymana ze środków bezzwrotnej pomocy, a takie pochodzenie warunkuje zwolnienie przedmiotowe z podatków dochodowych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 23 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - u.p.d.o.p., art. 21 ust. 1 pkt 46 u.p.d.o.f. Środki pomocowe w części współfinansowanej z budżetu nie mogą być uznane za pomoc pochodzącą z dotacji, o których mowa w art. 69 ust. 4 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2005 r., jak i w przepisach art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, obowiązującej od 1 stycznia 2006 r. A zatem, w tej części pomoc otrzymana przez beneficjenta również nie jest zwolniona z podatku dochodowego, ponieważ zwolnieniu podlegają tylko dotacje w rozumieniu ustawy o finansach publicznych".
Tak więc w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. otrzymane kwoty pomocowe w całości podlegałyby opodatkowaniu, zaś wydatki z nich sfinansowane stanowiłyby koszty uzyskania przychodów na zasadach ogólnych.
Sytuacja zmieniło się jednak z dniem 1 stycznia 2007 r. Otóż weszły wówczas w życie zmiany w przepisach o finansach publicznych. Kwestia ta omówiona jest w odpowiedzi na interpelację nr 7559 do Ministra Finansów. Czytamy tam m.in.:
"Środki pomocowe pochodzące z budżetu Unii Europejskiej przeznaczone na finansowanie programów operacyjnych, o których mowa w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, będą stanowiły dochody budżetu państwa (art. 96 pkt 16 ustawy o finansach publicznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r.). Zaś finansowanie programów i projektów, na realizację których uzyskano te środki, będzie pokrywane z wydatków budżetu państwa, o których mowa w art. 97 ust. 1 pkt 10 ustawy o finansach publicznych.
Środki te przekazywane z budżetu państwa mogą być wykorzystane między innymi na dotacje rozwojowe (art. 202 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 ustawy o finansach publicznych) dla jednostek sektora finansów publicznych oraz innych podmiotów, będących beneficjentami pomocy finansowanej z budżetu UE.
Wobec tego, od 1 stycznia 2007 r. przychody beneficjentów uzyskane z dotacji rozwojowych, o których mowa w art. 106 ust. 2 pkt 3a ustawy o finansach publicznych, będą wolne od podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 47 albo 48 u.p.d.o.p., gdy środki te wypłacane będą przez agencje rządowe.
Analogiczne zwolnienia dotacji z podatku dochodowego od osób fizycznych są przewidziane w przepisach art. 21 ust. 1 pkt 47c i 129 u.p.d.o.f.
Wydatki sfinansowane z przychodów (dochodów) wolnych od podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie wskazanych przepisów nie będą uważane za koszty podatkowe (art. 16 ust. 1 pkt 58 u.p.d.o.p. i odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 56 u.p.d.o.f.).
Przedstawione uregulowania wywołują neutralne skutki podatkowe dla podatników podatków dochodowych, będących beneficjentami środków pomocowych finansowanych z funduszy strukturalnych UE i krajowych środków budżetowych, którzy otrzymają to wsparcie finansowe na realizację programów operacyjnych, o których mowa w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Oznacza to, że przychody beneficjentów uzyskane ze środków pomocowych UE praktycznie będą wolne, jak dotychczas, od podatku dochodowego".
Środki pochodzące z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki pochodzą z Europejskiego Funduszu Społecznego, który jest funduszem strukturalnym. W związku z tym kwoty wypłacane z tego funduszu należy uznać za dotacje rozwojowe, o których mowa. W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2009 r. środki te korzystały ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 129 u.p.d.o.f.
W związku z tym wydatki finansowane z tych środków - na zakup wyposażenia i towarów handlowych - nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Z kosztów wydatki takie wyłączają art. 23 ust. 1 pkt 56 u.p.d.o.f.
Uwagi
W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2010 r. od podatku wolne są m.in. płatności na realizację projektów w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich, otrzymane z Banku Gospodarstwa Krajowego, z wyłączeniem płatności otrzymanych przez wykonawców.
Definicja środków europejskich zawarta jest w przepisach ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240). Środki europejskie to m.in. środki pochodzące z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rybackiego, a więc także środki otrzymane w ramach PO KL.
Otrzymywane przez beneficjentów (czyli taką osobę, jak podatnik, o którym mowa w pytaniu) płatności na realizację projektów finansowanych z powyższych środków (nazywanych "środkami europejskimi") są zwolnione od podatku. Przepisy zastrzegają, że ze zwolnienia korzystają środki otrzymane z Banku Gospodarstwa Krajowego. Związane jest to z faktem, że przepisy ustawy o finansach publicznych zastrzegają, iż to właśnie za pośrednictwem tego banku beneficjenci, podmioty upoważnione przez beneficjenta lub wykonawcy otrzymują płatności (związane z realizacją projektów finansowanych ze środków europejskich.
Czy dokonane zakupy, tj. towar handlowy i wyposażenie firmy, mogę uznać w PKPiR za koszt uzyskania przychodu oraz amortyzację dotyczącą remontu lokalu powyżej 3500 zł i zakup środków trwałych?
Czy otrzymaną dotację zaksięgować w pozostałe przychody z datą jej otrzymania i opodatkować? A może jest ona zwolniona z opodatkowania?
Dotacje w części przeznaczonej za zakup środków trwałych (wartości niematerialnych i prawnych) w ogóle nie są przychodem podatkowym. Odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej tych środków trwałych nie są kosztami podatkowymi (w części w jakiej wydatek został sfinansowany z dotacji).
W pozostałej części otrzymane dotacje korzystają ze zwolnienia podatkowego. Wydatki sfinansowane tymi dotacjami także nie stanowią kosztów podatkowych.
Sytuacja jest stosunkowo prosta, jeśli chodzi o opodatkowanie otrzymanej dotacji na zakup środków trwałych. Zgodnie bowiem z przepisem art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., przychodami z działalności gospodarczej są również dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których, zgodnie z art. 22a-22o, dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.
Otrzymane środki w części przeznaczonej za zakup środków trwałych podlegających amortyzacji nie będą przychodem podatkowym.
Odpisy amortyzacyjne od środków trwałych (wartości niematerialnych i prawnych), których zakup został sfinansowany dotacją (otrzymaną niezależnie z jakich źródeł), nie będą stanowić kosztu podatkowego. Odpisy amortyzacyjne z kosztów uzyskania przychodów wyłącza wyraźnie przepis art. 23 ust. 1 pkt 45 u.p.d.o.f.
Więcej wątpliwości dotyczy natomiast kwalifikacji pozostałej części dofinansowania oraz wydatków sfinansowanych za pomocą tego dofinansowania.
Zakładam w tym miejscu, że środki, o których mowa, zostały otrzymane jeszcze w 2009 r. (ale po 31 grudnia 2006 r.).
W początkowym okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej istniała praktyka, zgodnie z którą wszelkie środki pomocowe otrzymywane przez podatników w ramach programów pomocowych finansowych ze środków unijnych, zaliczano do przychodów wolnych od podatku, zaś koszty finansowane za pomocą tych środków nie były uznawane za koszty uzyskania przychodu.
Ministerstwo Finansów uznało tę praktykę za błędną. W piśmie z dnia 30 sierpnia 2006 r., DD6-8213-8/06/DZ/412 (Dz. Urz. MF z 2006 r. Nr 12, poz. 90) Minister Finansów stwierdził m.in.: "Pomoc, jaką otrzymują beneficjenci, pochodzi ze środków pożyczonych z budżetu państwa na prefinansowanie realizowanych programów i projektów pomocowych. W związku z tym nie jest to pomoc otrzymana ze środków bezzwrotnej pomocy, a takie pochodzenie warunkuje zwolnienie przedmiotowe z podatków dochodowych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 23 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - u.p.d.o.p., art. 21 ust. 1 pkt 46 u.p.d.o.f. Środki pomocowe w części współfinansowanej z budżetu nie mogą być uznane za pomoc pochodzącą z dotacji, o których mowa w art. 69 ust. 4 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2005 r., jak i w przepisach art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, obowiązującej od 1 stycznia 2006 r. A zatem, w tej części pomoc otrzymana przez beneficjenta również nie jest zwolniona z podatku dochodowego, ponieważ zwolnieniu podlegają tylko dotacje w rozumieniu ustawy o finansach publicznych".
Tak więc w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. otrzymane kwoty pomocowe w całości podlegałyby opodatkowaniu, zaś wydatki z nich sfinansowane stanowiłyby koszty uzyskania przychodów na zasadach ogólnych.
Sytuacja zmieniło się jednak z dniem 1 stycznia 2007 r. Otóż weszły wówczas w życie zmiany w przepisach o finansach publicznych. Kwestia ta omówiona jest w odpowiedzi na interpelację nr 7559 do Ministra Finansów. Czytamy tam m.in.:
"Środki pomocowe pochodzące z budżetu Unii Europejskiej przeznaczone na finansowanie programów operacyjnych, o których mowa w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, będą stanowiły dochody budżetu państwa (art. 96 pkt 16 ustawy o finansach publicznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r.). Zaś finansowanie programów i projektów, na realizację których uzyskano te środki, będzie pokrywane z wydatków budżetu państwa, o których mowa w art. 97 ust. 1 pkt 10 ustawy o finansach publicznych.
Środki te przekazywane z budżetu państwa mogą być wykorzystane między innymi na dotacje rozwojowe (art. 202 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 ustawy o finansach publicznych) dla jednostek sektora finansów publicznych oraz innych podmiotów, będących beneficjentami pomocy finansowanej z budżetu UE.
Wobec tego, od 1 stycznia 2007 r. przychody beneficjentów uzyskane z dotacji rozwojowych, o których mowa w art. 106 ust. 2 pkt 3a ustawy o finansach publicznych, będą wolne od podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 47 albo 48 u.p.d.o.p., gdy środki te wypłacane będą przez agencje rządowe.
Analogiczne zwolnienia dotacji z podatku dochodowego od osób fizycznych są przewidziane w przepisach art. 21 ust. 1 pkt 47c i 129 u.p.d.o.f.
Wydatki sfinansowane z przychodów (dochodów) wolnych od podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie wskazanych przepisów nie będą uważane za koszty podatkowe (art. 16 ust. 1 pkt 58 u.p.d.o.p. i odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 56 u.p.d.o.f.).
Przedstawione uregulowania wywołują neutralne skutki podatkowe dla podatników podatków dochodowych, będących beneficjentami środków pomocowych finansowanych z funduszy strukturalnych UE i krajowych środków budżetowych, którzy otrzymają to wsparcie finansowe na realizację programów operacyjnych, o których mowa w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Oznacza to, że przychody beneficjentów uzyskane ze środków pomocowych UE praktycznie będą wolne, jak dotychczas, od podatku dochodowego".
Środki pochodzące z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki pochodzą z Europejskiego Funduszu Społecznego, który jest funduszem strukturalnym. W związku z tym kwoty wypłacane z tego funduszu należy uznać za dotacje rozwojowe, o których mowa. W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2009 r. środki te korzystały ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 129 u.p.d.o.f.
W związku z tym wydatki finansowane z tych środków - na zakup wyposażenia i towarów handlowych - nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Z kosztów wydatki takie wyłączają art. 23 ust. 1 pkt 56 u.p.d.o.f.
Uwagi
W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2010 r. od podatku wolne są m.in. płatności na realizację projektów w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich, otrzymane z Banku Gospodarstwa Krajowego, z wyłączeniem płatności otrzymanych przez wykonawców.
Definicja środków europejskich zawarta jest w przepisach ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240). Środki europejskie to m.in. środki pochodzące z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rybackiego, a więc także środki otrzymane w ramach PO KL.
Otrzymywane przez beneficjentów (czyli taką osobę, jak podatnik, o którym mowa w pytaniu) płatności na realizację projektów finansowanych z powyższych środków (nazywanych "środkami europejskimi") są zwolnione od podatku. Przepisy zastrzegają, że ze zwolnienia korzystają środki otrzymane z Banku Gospodarstwa Krajowego. Związane jest to z faktem, że przepisy ustawy o finansach publicznych zastrzegają, iż to właśnie za pośrednictwem tego banku beneficjenci, podmioty upoważnione przez beneficjenta lub wykonawcy otrzymują płatności (związane z realizacją projektów finansowanych ze środków europejskich.