Tak wynika z wyroku WSA w Gdańsku z 26 marca 2014 r. Przedmiotem sporu było określenie momentu, w jakim spółka powinna dokonać korekty kosztów uzyskania przychodów, związanych z otrzymaniem zwrotu wydatków na nabycie (wytworzenie) środków trwałych, od których dokonywała uprzednio odpisów amortyzacyjnych.

W przedmiotowej sprawie spółka zakupiła urządzenia i maszyny, które stanowią środki trwałe i w bieżącym roku będą oddawane do użytku, a co za tym idzie – przyjmowane do ewidencji środków trwałych. Rozpocznie się ich amortyzacja, a odpisy amortyzacyjne zostaną zaliczone do kosztów podatkowych. Spółka wskazała, że podpisała umowę na dotację stanowiącą częściową refundację zakupionego środka trwałego (kwoty netto). Umowa została podpisana z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Spółka uważa, że w miesiącu (roku) otrzymania dotacji powinna wyłączyć z podstawy opodatkowania koszty sfinansowane dotacją, nawet jeśli wydatki zostały poniesione i uznane za koszty podatkowe w innym roku podatkowym. Dotyczy to również odpisów amortyzacyjnych, które powinny być wyłączone z kosztów uzyskania przychodów w części odpowiadającej proporcji, w jakiej pozostaje kwota otrzymanej dotacji do wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. Tym samym, spółka uznała, że nie powinna korygować kosztów podatkowych z roku poprzedniego, tylko dokonać korekty kosztów poprzez wyłączenie z podstawy opodatkowania kosztów sfinansowanych dotacją w roku otrzymania dotacji.

Fiskus uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Według fiskusa spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wyłącznie tę część odpisów amortyzacyjnych, która dotyczy nieobjętej dofinansowaniem wartości początkowej danego środka trwałego. Innymi słowy jest zobowiązana dokonać korekty ww. kosztów w tych miesiącach (okresach), w których wykazała je w wysokości zawyżonej. A zatem, korekta ta – w sytuacji, gdy koszty te były wykazane w wysokości zawyżonej – powinna być dokonana wstecz.

Fiskus stanął na stanowisku, że skoro określone wydatki są lub będą podatnikowi zwracane, podatnik zaś nie traci własności środka trwałego, to ujmowanie odpisów amortyzacyjnych w ciężar kosztów podatkowych w miesiącach po podpisaniu umowy o dotację a przed jej otrzymaniem, nie znajduje nie tylko prawnego, ale również racjonalnego uzasadnienia.

Sprawa trafiła do WSA w Gdańsku. Sąd nie zgodził się z fiskusem. Według sądu akceptacja stanowiska fiskusa, że podatnik zobowiązany jest dokonać korekty odpisów amortyzacyjnych w tych miesiącach (okresach), w których je wykazał, prowadziłaby do sytuacji, w której spółka zostałaby obciążona negatywnymi konsekwencjami podatkowymi, mimo że jej działaniu nie sposób zarzucić naruszenia prawa.

Organ zupełnie pominął fakt, że kwota ostatecznie wypłaconych środków pomocowych zależy od spełnienia wielu czynników, które nie są do przewidzenia przez beneficjenta w momencie zawarcia umowy. Zatem, od chwili podpisania umowy do momentu otrzymania dotacji może zajść szereg czynników niezależnych bądź zależnych od Spółki, w wyniku których może utracić prawo do otrzymania dotacji w całości lub w części. W tej sytuacji niemożliwe jest wyliczenie prawidłowych proporcji udziału dotacji w finansowaniu środków trwałych wybudowanych w ramach projektu.

Spółka była uprawniona do dokonywania odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodu w momencie ich ponoszenia. A zatem, skoro dokonywane dotychczas odpisy amortyzacyjne naliczane były prawidłowo, to spółka nie może ponosić konsekwencji (w postaci powstania zaległości podatkowej oraz odsetek za zwłokę) zdarzeń, które mają miejsce po ustaleniu prawidłowej wartości początkowej środka trwałego i rozpoczęciu amortyzacji wg zasad określonych w ustawie.

Nie można przyjąć, że spółka miałaby uiścić odsetki od zaległości podatkowych, w sytuacji, gdy jej postępowanie zgodne jest z obowiązującymi normami prawa podatkowego i na żadnym etapie rozliczenia nie można zarzucić uchybień co do prawidłowości deklarowania podstawy opodatkowania oraz kwoty uiszczonego zobowiązania podatkowego.

Dlatego należy przyjąć, że do czasu otrzymania refundacji, naliczone pełne odpisy amortyzacyjne są kosztem uzyskania przychodu i dopiero moment otrzymania środków pomocowych na rachunek podatnika będzie rodził obowiązek dokonania korekty kosztów z tytułu odpisów amortyzacyjnych. Oznacza to, że dopiero po otrzymaniu dotacji należy określić, jaka wartość odpisów dotychczas zaliczonych do kosztów powinna być z kosztów wyłączona (z racji zwrócenia części wydatków na zakup środka trwałego), zaś następnie o tę kwotę należałoby zmniejszyć koszty bieżące, a nie dokonywać wstecznej korekty kosztów z tytułu odpisów amortyzacyjnych.

Wyrok WSA w Gdańsku z 26 marca 2014 r., I SA/Gd 41/14

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego