Pytanie

Czy biuro rachunkowe ma obowiązek rejestracji transakcji (faktur zakupu i sprzedaży), gdy ich wartość przekracza 15.000 euro, ale jest rozliczana bezgotówkowo (przelewami bankowymi), o ile nie ma podejrzenia, że te transakcje mogą mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu?
Czy taki obowiązek po stronie biura powstanie, jeśli te transakcje klienci biura rozliczyliby w gotówce (nadal przy założeniu, że nie ma podejrzenia, że te transakcje mogą mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu)?

Odpowiedź

Instytucje obowiązane mają obowiązek rejestrowania każdej transakcji, tj. bez względu na jej charakter i wartość, jeśli może ona mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu. Jeśli zaś transakcja, niezależnie od jej charakteru, przekroczy limit 15 tys. euro, również podlega rejestracji. Obowiązki rejestracji dotyczą instytucji (biur rachunkowych) przeprowadzających transakcje, tj. takich, które bezpośrednio wykonują zlecenie lub dyspozycję klienta.

Uzasadnienie

Zgodnie z przepisami art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 276 z późn. zm.) - dalej u.p.p.f.t., instytucja obowiązana przeprowadzająca transakcję, której równowartość przekracza 15.000 euro, ma obowiązek zarejestrować taką transakcję również w przypadku, gdy jest ona przeprowadzana za pomocą więcej niż jednej operacji, których okoliczności wskazują, że są one ze sobą powiązane i zostały podzielone na operacje o mniejszej wartości z zamiarem uniknięcia obowiązku rejestracji.
Oznacza to, że przekroczenie tego limitu, niezależnie od charakteru transakcji, powoduje obowiązek rejestracji transakcji.
Ponadto, instytucja obowiązana przeprowadzająca transakcję, której okoliczności wskazują, że może ona mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu, ma obowiązek zarejestrować taką transakcję, bez względu na jej wartość i charakter. Jeśli jednak instytucja ta nie przyjmuje dyspozycji lub zlecenia do przeprowadzenia transakcji, obowiązek rejestracji stosuje się także, gdy instytucja wie lub przy zachowaniu należytej staranności powinna wiedzieć o takiej transakcji w związku z wykonaniem umowy z klientem (art. 8 ust. 3 i 3a u.p.p.f.t.).
Z tych przepisów wynika zaś, że transakcje mogące mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu trzeba zarejestrować niezależnie od wspomnianego wyżej limitu.
Instytucją obowiązaną są m.in. podmioty prowadzące działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, dlatego przepisy u.p.p.f.t. nakładają na nie (poza obowiązkami rejestracyjnymi) szereg innych obowiązków, tj. m.in.:
1) dokonywania bieżącej analizy przeprowadzonych transakcji oraz stosowanie wobec klientów środków bezpieczeństwa finansowego na zasadach określonych w przepisach art. 8a-9k u.p.p.f.t.,
2) wprowadzenia w formie pisemnej wewnętrznej procedury w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (art. 10a u.p.p.f.t.),
3) wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za wykonywanie obowiązków przepisów u.p.p.f.t.

Jeśli chodzi o biura rachunkowe, wspomniane wyżej obowiązki rejestracji dotyczą instytucji przeprowadzających transakcje, tj. tych biur, które bezpośrednio wykonują zlecenie lub dyspozycję swojego klienta.

Natomiast w odniesieniu do samego przedsiębiorcy, staje się on instytucją obowiązaną przyjmując płatności za towary w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 15.000 euro, również gdy należność za określony towar jest dokonywana w drodze więcej niż jednej operacji (art. 2 pkt 1 lit. t u.p.p.f.t.).